Page 4 - LabMedya - 38
P. 4

4                                                                                                                  www.labmedya.com



                                           PROBIYOTIKLER VE FEKAL


                                           TRANSPLANTASYON







                Prof. Dr. Kadir HALKMAN     Merhaba,                                                           aktivite kaybı üzerinde ekonomik getirisi
                Ankara Üniversitesi                                                                            gıda sanayisindeki kadar yüksek olmadığı
                Gıda Müh. Böl.              LabMedya’daki önceki 2 yazımda                                     için daha düşük bütçeli Ar-Ge çalışmaları
                                            antibiyotiklerin altın çağının tamamlanmış                         yürütülüyor gibi görülüyor.
                                            ya da tamamlanmakta olduğundan
                                            bahsetmiştim. Patojenler antibiyotiklere                           FEKAL TRANSPLANTASYON
                                            giderek daha fazla direnç kazanıyor. Sadece
                                            antibiyotiklere değil asit, tuz vb olumsuz                         Basitçe ve öncelikle yoğun antibiyotik
                                            faktörlere de direnç kazanımı çok net bir                          kullanımı sonunda tahrip olan bağırsak
                                            şekilde izleniyor.                                                 mikroflorasını yenilemek için sağlıklı
                                                                                                               bağırsak mikroflorasına sahip kişinin
                                            Peki ne yapacağız? Patojenlere teslim mi                           bağırsak mikroflorasının hasta kişiye
                                            olacağız? Tabi ki hayır.                                           aktarılmasıdır. Bu aktarım çeşitli şekillerde
                                                                                                               yapılmaktadır:
                                            En makul çözüm insan bağışıklığını
                                            geliştirmektir. Güçlü bir bağışıklığa sahip                           -Donör dışkısı, filtrasyon gibi basit bir seri
                                            olan bireylerin daha az hastalanacağı                              uygulama sonunda hasta kişiye lavman yolu
                                            son derece açıktır. Bağışıklık nasıl                               ile doğrudan bağırsağa aktarılır.
                                            güçlendirilebilir?               Kurallarda asıl önemli değişiklik bağırsak
                                                                             çeperine tutunma özelliğinde görülmektedir.
                                            Öncelikle doğru beslenme gerekli. Doğru   İlk probiyotik tanımlamalarında      -Donör dışkısı bir şekilde burundan
                                                                                                               besleme yöntemi ile bağırsağa aktarılır.
                                            beslenme ile kastım ille de organik/   mikroorganizmanın bağırsak çeperine
                                            doğal gıda değil. Organik gıda konusuna   tutunması ve bağırsakta kolonize olması      -Donör dışkısı bir seri işlemden sonra
                                            LabMedya’da daha önce değinmiştim.   gerekliliği varken, bugün bu kural da kimi   liyofilize edilip bağırsakta çözünen kapsül
                                            Bu yazıda doğru beslenme konusuna   otoriteler tarafından ihmal edilebilir bir koşul   aracılığı ile oral yoldan hasta bağırsağına
                                            girmeyeceğim çünkü itiraf etmek   olarak görülmektedir. Buna göre bağırsak   aktarılır.
                                            gerekirse beslenme bilimi açısından doğru   çeperinde tutunma özelliği olmayan ancak
                                            beslenmediğim açık.              bağırsaktan geçerken sindirime katkı ve
                                                                             patojenlere karşı indirgeme gösteren klasik   Şu ya da bu şekilde uygulanan fekal
                                                                             yoğurt ve kefir florası kimi uzmanlara göre   transplantasyon, kimi hastalar ve kimi klinik
                                                                             probiyotik iken kimilerine göre probiyotik   uzmanlar tarafından çok makul bir çözüm
                                                                             değildir.                         olarak kabul edilse de öncelikle kullanılan
                                                                                                               materyalin dışkı olması nedeni ile bağışıklık
                                                                             Günümüzde probiyotik mikroorganizmalar   yetersizliği olan pek çok hasta tarafından
                                                                             ile ilgili çok yüksek bütçeli Ar-Ge   kabul görmemektedir. Ayrıca donör ile ilgili
                                                                             çalışmaları yürütülmekte, başta yoğurt   pek çok kısıtlama vardır.
                                                                             olmak üzere çeşitli gıdalar probiyotik
                                                                             mikroorganizma kaynağı olarak üretilmekte   Donör dışkısının makul şekilde süzülüp
                                                                             ve pazarlanmaktadır. Bir diğer deyiş ile   renksiz ve kokusuz bir sıvı elde edildikten
                                                                             probiyotik gıda üretimi çok ciddi bir endüstri   sonra liyofilize edilmesi akla gelen çok
                                                                             olmuştur.                         makul bir çözüm olsa da;

                                                                             Probiyotiklerin gıdalar ile vücuda      -Bağırsak florasındaki
                                                                             aktarılmasında en önemli sorun, yüksek   mikroorganizmaların tümü kültüre
                                                                             mide asitliği ve safra tuzları nedeni ile   edilememiştir. İnsan bağırsağında kaç
                                                                             probiyotik mikroorganizmaların önemli bir   tür bakteri olduğu dahi bilinmemektedir.
                                                                             bölümünün bağırsağa ulaşmadan midede   Bağışıklıktan sorumlu bakterilerin
                                                                             imha olmasıdır. Her ne kadar probiyotik   liyofilizasyon sonrasında canlılık ve aktivite
                                                                             olarak kullanılan mikroorganizmalarda   kaybı henüz yeterince bilinmemektedir.
                                            PROBİYOTİKLER                    midedeki yüksek asitlik ve safra tuzlarına
                                                                             direnç özelliği istense ve bu konuda      -Çünkü lavman ve/ veya burundan
                                            İnsan sağlığının öncelikle sağlıklı bir   araştırmalar sürmekte ise de probiyotiklerin   besleme uygulamasında maliyet çok
                                            bağırsak florası ile ilişkili olduğu MÖ 4. YY’da   canlı ve aktif olarak mideden kaçıp   düşüktür, ve dolayısı ile konu üzerindeki
                                            Hipokrat tarafından belirtilmiştir. Günümüzde   bağırsağa ulaşması için probiyotik içeren   Ar-Ge faaliyetlerinin maliyeti, kısa ve hatta
                                            bağırsak florasının güçlendirilmesi için en   gıdanın makul miktarda ve düzenli olarak   orta vadede gelir getirici yatırım olarak
                                            yaygın uygulama probiyotiklerdir. Kelime   tüketilmesi önerilmektedir.   görülmemektedir.
                                            anlamı “sağlık için” olup, bağırsağa yararlı
                                            bakterilerin yerleştirilmesi uygulamasıdır.   Yüksek mide asitliği ve safra   SONUÇ
                                                                             tuzları sorununa karşı, probiyotik
                                            Bir mikroorganizmanın probiyotik özellik   mikroorganizmaların liyofilize edilerek   Bir yanda kentsel yaşamda sağlık, bağışıklık,
                                            taşıması için gereken koşullar zaman içinde   bağırsakta çözünen kapsül halinde oral   spor, takviye edici gıdalar ve öte yanda
                                            değişmiştir. Değişmeyen temel özellik   yoldan alınması çok iyi bir alternatif olarak   tümüyle kırsal kesimde yaşamak. Bir yanda
                                            patojenlere karşı bakteriyosin gibi antibiyotik   görülse de bu kez başka engeller ortaya   kentsel yaşama uyum için çabalar öte yanda
                                            özellikte maddeleri salgılayarak hastalıklara   çıkmaktadır:       kırsal kesimde hiçbir çaba göstermeden
                                            karşı direnç sağlamalarıdır. Bunun yanında                         devam.
                                            sindirime katkı da önemlidir. İnsan sağlığına      -Kapsül olarak tüketim, tüketicide ilaç
                                            aykırı özellik taşımaması gibi basit kurallar   kullanmak algısı yaratmakta ve doğal bir   Bunun grisi yok. Siyah ya da beyaz.
                                            her zaman geçerlidir.            tepki oluşmaktadır. Ya da probiyotik gıda
                                                                             üreticileri, pazar payını düşürmemek için bu   Ben Kadir Halkman, kentsel yaşamda griyi
                                            Önceleri probiyotik mikroorganizmaların   algıyı oluşturmaktadır. En azından benim bu   zorluyorum. Ne kadar başarabilirim bilemem.
                                            insan kaynaklı olması kuralı vardı ve bu   konuda açık bir bilgim/ fikrim yok.
                                            kurala uyan tek makul materyal henüz süt                           Bizi izlemeye devam edin.
                                            emmekte olan bebek dışkısı idi. Sonra bu      -Liyofilizasyon işleminde probiyotik
                                            koşul kaldırıldı.                mikroorganizmaların canlılık ve özellikle   Sevgiyle ve dostlukla kalın...
   1   2   3   4   5   6   7   8   9