Page 30 - LabMedya - 38

30 www.labmedya.com

MUTLULUĞUN

FORMÜLÜ

Yük. Kimyager
Hasan ÖZ

Çok iddialı bir başlıkla yazımıza başladık. serotonine dönüşür. Sentezlenen serotonin gibi aminoasitlerle yarışmaktadır. Plazmada sindirim sisteminin olmazsa olmazlarıdır ve
Mutluluk öznel bir kavramdır. Herkes için sinir uçlarındaki granüllerde depo edilir. bu amino asitlerin fizyolojik değişimleri bağışıklık fonksiyonları üzerinde önemli bir
geçerli bir mutluluk formülünü kimse Depo granüllerdeki serotonin sinirden gelen triptofanın beyne alınmasını değiştirmektedir. etkiye sahiptir. Bu nedenle daha hafif ve
veremez. Ama kendi mutluluk formülünüzü uyarı ile sinaptik aralığa boşalır. Triptofan beyne ulaşamazsa serotonin mutlu hissetmek için herkesin beslenme
oluşturabilmeniz için ipuçları verebiliriz. sentezi gerçekleşmemektedir. düzeninde probiyotik yoğurtlara ve kefire
Yaşamın amacı mutluluktur, ya da yer açması gerekiyor. Probiyotikler, sindirim
yaşadığımız sürece mutlu olmak isteriz. sisteminde belirli sayıda bulunan ve
Psikolog Shawn Achor ‘Uzun süren mutluluk tüketildiğinde bireyin bağırsaklarındaki
dönemlerimizin %90’ı dış dünyanın size bakterilerin sayıca dengesini sağlayarak
sundukları ile beynimizin dünyayı nasıl sindirim sistemi ve bağırsak sağlığını
algıladığıyla alakalıdır’ demektedir. Yani koruyan canlı mikroorganizmalar ve/veya
mutluluk beyinde başlamakta, beyinde bileşenleri tanımlamaktadır.
bitmektedir. Mutluluk öznel bir kavram
olsa da beyindeki değişiklere bağlı olarak 4- Egzersiz hayatınızın bir parçası olsun:
nesnel ölçümleme yapmak mümkündür. Yapılan birçok araştırma egzersizin serotonin
Mutluluğun molekülü ise SEROTONİN’dir. Bu SEROTONİN EKSİKLİĞİ Triptofan açısından zengin gıdalar; hindi eti, salgılanmasını artırdığını göstermektedir.
yazımda bir kimyager olarak mutluluğa da süt, peynir, yoğurt, kırmız et, yumurta, soya Fiziksel aktivite beynin gönderdiği serotonin
kimya penceresinden bakarak mutluluğun 1-Beyin hücrelerinde üretiminin az olması, fasulyesi ve badem olarak sıralanabilir. üretimi sinyallerinin sıklığının artırmasına
formülünü açıklamaya çalışacağım. neden olmaktadır. Tam mekanizma henüz
2- B6, B9 ve B12 vitaminlerini çözülememiş olsa da, fiziksel aktivitenin
2- Reseptör bölgelerinin yetersiz olması,
yeteri kadar alınız: B6 vitamini serotonin düzeylerini artırdığı açıktır.
serotonin üretiminde ve diğer aminoasit Serotonin salgısının artmasıyla ilgili en
3- Triptofan amino asidi eksikliği sonucunda nörotransmitterlerin üretiminde mantıklı açıklama, vücudun spor yaparken
serotonin seviyesi düşer.
kullanılmaktadır. Depresyonlu hastaların kaslarda oluşan acıyı dindirmek için
birçoğunda B6 vitamini düşüktür ve vitamin serotonin gibi nörotransmiterlerin üretimi
Serotonin aminoasidindeki azalma tedavisine olumlu cevap verirler. B6 vitamini
sonucunda depresyon, obsesif kompulsif kepek(pirinç ve buğday), kurutulmuş bitki için sinyal göndermesidir. Özellikle koşmak
bozukluk, anksiyete bozukluğu, panik atak ve baharatlar, antep fıstığı, sarımsak, ciğer ve bisiklet sürmek gibi aerobik egzersizler
serotoninde artış sağlayacaktır.
ve aşırı asabiyet gibi rahatsızlıklar meydana (sığır ve hindi), ayçekirdeği, susam, balık
gelebilmektedir.
(ton, morina, somon), ceviz, bezelye, patates, 5- Güneş ışığından en etkili şekilde
Brüksel lahanası, muz, avakado ve fındıkta faydalanınız: Güneşin doğumu beyinin
Beyindeki serotonin seviyesi direkt bulunur.
olarak belirlenememekte, ancak kandaki epifiz bölgesi tarafından algılanır. Beyin gün
Serotonine mutlu molekül diyebiliriz. ışığında serotonin, karanlıkta ise melatonin
Serotonin (5-HT ya da 5-hidroksitriptamin), serotonin seviyesi ölçülebilmektedir. B12 vitamini ve B9 vitamini (folik asit) salgılamaktadır. Özellikle güneşin doğuşunu
insanda mutluluk, canlılık ve zindelik hissi Serotonin seviyesinin düşük olması mı serotonin üretiminde birlikte çalışmaktadır. izlemek insan olağanüstü bir mutluluk
veren bir moleküldür. Serotonin sinir depresyona yoksa depresyon mu serotonin Folik asit, B12 vitaminine metil grubu verir. Bu nedenle güne erken ve egzersizle
hücreleri arasında elektrik sinyallerini düşüklüğüne sebep olmaktadır kesin vericisidir. Bunlar, DNA ve nörotransimitter başlama serotonin seviyesini arttırmak için
taşımakla görevli bir nörotrasmitterdir. olarak bilinmemektedir. Düşük serotonin sentezi gibi reaksiyonları kolaylaştırmak son derece önemlidir. Gün ışığının azalmaya
Serotonin insan vücudu tarafından seviyesinin depresyona neden olduğuna dair için metil gruplarını taşıyıp, verirler. B başladığı sonbahar ve kış ayları mevsimsel
üretilmektedir. Triptofan aminoasidinden bir bulgu veya çalışma bulunmamaktadır. grubu bu vitaminleri alarak serotonin depresyon riski açısından oldukça yüksek
çeşitli biyokimyasal dönüştürme işlemleri Fakat depresyondaki kişilerin serotonin seviyesinin artmasına yardımcı olabiliriz. risk taşıyan dönemler olarak karşımıza
sonrasında üretilir. Serotonin beyinden seviyesi düşüktür ve antideprasanlar B12 vitamini hayvansal ve bitkisel gıdalarda çıkmaktadır. Kış aylarında günlerin kısa
salgılanır ve genellikler merkezi sinir serotonin seviyesini arttıracak şekilde bulunmasına karşın hayvansal gıdalardan olması ve gün ışığıyla temasın azalması
sistemi, mide- bağırsak sisteminde ve kan tasarlanmıştır. alınan B12 vitamini vücut tarafından daha nedeniyle, beyinde melatonin düzeyi
pıhtısında bulunur. Vücudumuzdaki toplam iyi emilir. B12 vitamini içeren gıdaları artarken serotonin düzeyi düşmektedir.
serotoninin %80-90’ı sindirim sisteminde MUTLULUK FORMÜLÜNÜZÜN karaciğer (kuzu ciğeri, sığır ciğeri, dana Melatonin uykuyu artırırken, serotonin
bulunmaktadır. Bunun nedeni bağırsak İPUÇLARI ciğeri, hindi ciğeri, ördek ciğeri ve kaz azalması ise halsizlik, bitkinlik, yorgunluk,
hareketlerini de kontrol etmesidir. Depresyon ciğeri), yumurta, peynir, keten tohumu, isteksizlik gibi belirtilere neden olmaktadır.
veya stres durumlarında kabızlık sorunları Mutluluk öznel bir kavramdır bu yüzden balık yumurtası, ahtapot, uskumru, somon,
yaşamamızın bir nedeni de budur. Beyinde herkes için geçerli bir mutluluk formülü ton balığı, sardalya şeklinde sıralayabiliriz. 6- Stressiz bir yaşam için çaba
bulunan serotoninin ruh halini, uykuyu, yoktur. Öyle olsa dünyada mutsuz Folik asit karaciğerde, ıspanak gibi yeşil gösteriniz: Stres serotonin üretimini
iştahı, öğrenmeyi, hafızayı, cinsel ve sosyal insan kalmazdı. Ancak mutlulukla yapraklı bitkilerde, bezelyede, tahıllarda ve aksatmakta, mutsuzluğumuz arttırmaktadır.
davranışları kontrol etmek gibi görevleri ilişkilendirdiğimiz serotonin seviyesini turunçgillerde yoğun olarak bulunur. Stresle başa çıkmak için sizi strese sokan
vardır. arttırmanın doğal yolları mevcuttur. O halde durumları tanımlamalı, bunları hayatınızdan
serotonin seviyesini doğal yollarla artırma Aynı zamanda C vitamini de serotonin çıkarmalısınız. Bu konu şöyle bir düşünce
SEROTONİN SENTEZİ formülünü verebiliriz. sentezinde bir basamak olan triptofandan geliştirebilirsiniz; değiştiremeyeceğim şeyler
5-hidroksitriptofan sentezinde görev alan için neden üzülüp sıkıntıya gireyim. Kendinizi
Serotonin yapısal olarak monoamin grubuna 1-Triptofan açısından zengin besleniniz: bir vitamindir. Bu nedenle C vitamince tanımalı, kendini rahatlatacak şeylere
girer ve triptofan aminoasitinden sentezlenir. Serotoninin beyinde triptofan amino zengin limon, portakal, greyfurt, kivi, ananas, yönelmelisiniz.
Serotonin, kan-beyin bariyerinden beyine asidinden sentezlendiğini söylemiştik. çilek, frenk üzüm, kuşburnu, karnabahar,
geçemez, bu nedenle sentezi beyinde Bu nedende triptofan açısından lahana, ıspanak, kuru soğan, biber, turp, Unutmayın ki hayatta hiçbir şey sizden
triptofan aminoasidinden yapılır. Triptofan zengin beslenirken başka fizyolojik bir tere, maydanoz ve yer elması gibi besinleri değerli değil. Bu nedenle mutluluğu öncelikle
besinlerle vücuda alınan bir amino asittir. rahatsızlığımız yoksa serotonin seviyesinin diyetimizden eksik etmemeliyiz. kendi içinizde aramalı, hayata bakış açınızı
Triptofanın beyne taşınması ve beyin yükselmesine katkıda bulunabiliriz. Triptofan değiştirmelisiniz. Biz serotonin seviyesini
triptofan düzeyi serotonin sentezi açısından vücutta yapılmaz ve besinlerle alınır. Kanda 3- Mutlu Bağırsaklar: Mutlu barsak, mutlu arttırmak üzerinden mutluluk formülü
önemlidir. Beyne geçen triptofan triptofan proteinlere bağlı veya serbest olarak insan demektir. Barsaklarımızın mutlu olması oluşturduk, buna göre küçük dokunuşlarla
hidroksilaz enzimi tarafından 5-hidroksi bulunmaktadır. Triptofan beyne yarışmalı ise içinde yaşayan yararlı bakterilerin sayısı hayatınıza renk katabilirsiniz. Mutluluk
triptofana çevrilir. 5-hidroksi triptofan taşıma sistemiyle taşınmaktadır. Triptofan ve çeşitliliği ile ilgilidir. Sindirim sisteminde güzeldir, paylaşıldıkça daha güzel hale gelir.
da aminoasid de karboksilaz etkisiyle tirosin, fenilalanin, lösin, isolösin ve valin yaşayan mikroorganizmalar, sağlıklı bir Mutlu ve sağlıklı günler sizin olsun…