Page 52 - LabMedya - 37
P. 52

www.labmedya.com

                                                                              SONSUZ YAŞAMA


                                                                              AZ KALDI





                                                                              İhtiyarlığı önleyip “ölümü- öldürmek” mümkün değildir,
                                                                              ancak yaşlanmayı geciktirip ölüme geçici bir hayat rengi
                                                                              vermek genetik bilimdeki gelişmeler ışığında mümkün
                                                                              gibi görünmektedir. Kriyobiyoloji, yani canlıları bir müddet
                                                                              dondurduktan sonra hayata döndürme bilimi, bunun için
                                                                              uğraşmaktadır. Eskiden beri soğukta kalan cesetlerin çabuk
                                                                              bozulmadığını gören insanlarda, ölümden hemen sonra
                                                                              kişinin vücudunu dondurmak, gelecekte bunu eriterek
                                                                              canlandırmak ve yaşayabilecek bir hale getirmek fikri
                                                                              oluşmuştu.




          Hehnemann Üniversitesi’nde        amatörler her an tetikte olmak    dondurulması halinde görülebilecek   oranla çıkan problemlerin temelinde:
          patolog olarak görev yapan Michael   zorundadırlar. Kadavra yakınında bir   olanlarla benzerlik göstermektedir.  Organların, hücre veya dokulardan çok
          Zimmerman bu konuda bazı çalışmalar   kalp-akciğer makinesi yoksa dolaşımın                           daha kompleks olması yer almaktadır.
          yapmıştır. Alaska’nın donmuş      devam etmesi için sunî solunum    1918’de İngiltere’deki Tıp Araştırmaları
          karalarından çıkarılan insan ve hayvan   ve hâricî kalp masajı yapmaları   Millî Enstitüsü’nden Audrey Smith   Organın hücre ve dokulara göre
          cesetlerini inceleyen Zimmerman,   söylenmektedir. Daha sonra vücuda   ve meslektaşları, canlı kurbağa veya   boyutlarının büyük olması, gliserol
          1970’lerde bulunan bir tüylü mamuttan   kan pıhtılaşmasını önleyici heparin   horoz spermlerine gliserol ilave edilip
          arta kalanlar üzerinde bir otopsi   enjekte etmeleri ve buz torbalarıyla   -43°C derece kadar soğutulduğunda ve   ve DMSO gibi koruyucu kimyevî
          gerçekleştirmiştir. Radyokarbon   vücudu yaklaşık 10°C’ye kadar                                       maddelerin donma gerçekleşmeden
          tarihleme metodu yardımıyla mamutun   soğutmaları da tavsiye edilmektedir.  tekrar eritildiğinde hayatta kaldıklarını   önce bütün hücrelere erişmesini
          yaklaşık 21.000 yıl önce ölmüş                                      gördüler. Smith’in keşfinden sonra   engeller. Aynı şekilde erime anında
          olduğunu ve ardından büyük miktarda   Eğer bunları yapmayı başarabilirlerse   alyuvarlardan spermlere kadar hemen   organdan bu maddelerin arındırılması
          karın altında kaldığını tespit etmiştir.   sıra vücudu DMSO veya gliserolihtivâ   hemen her türlü insan hücresi başarılı   da güçleşir. Eğer bu kimyevî maddeler
          Ancak 200 yıl kadar sonra, vücut   edip damara nüfuz edebilen bir   bir şekilde dondurulup eritildi. Ayrıca   bütün hücrelere ulaşamaz veya süreç
          iyi muhafaza edilmediği için dokular   solüsyonla bir saat kadar ovmaya   aynı teknik canlı dokular üzerinde de   sonunda organdan uzaklaştırılamazsa
          bozulmuş, geriye ancak bir miktar   gelmiştir. Bu iki kimyevî madde,   uygulandı. Deri, gözün kornea tabakası   organ ölür. Ayrıca bu tür maddelerle
          kas dokusu kalmıştır. Daha sonra   hücrelerde buz kristallerinin oluşmasını   ve bazı salgı bezleri haftalar boyunca   organı muhafaza etmeye çalışmak
          1984’te Zimmerman ve meslektaşları,   engeller. Buz kristalleri hücre zarlarını   dondurularak tekrar eski durumlarına
          Kuzey Buz Denizi’ne nazır bir kayalıkta   parçalayarak dokuları tahrip ederler.  getirildiler. Ancak teknik, bütün bir   da risklidir. Miktarlarındaki artış
          inşa edilmiş bir evin enkazı altında   Bu işlemlerden sonra vücut   organa uygulanınca işler değişti.  hücreler için zehirleyici tesir yapabilir.
          beş insan cesedi buldular. 470 yıl   dondurulmak için hazırdır. Ceset                                 Bu yüzden karaciğer ve böbrek gibi
          önce bu insanlar buzulların üzerlerine   battaniye ve kuru buzla sarılabilir.   Son yıllarda çoğu kriyobiyolog,   organların muhafazasında kullanılan
          çökmesiyle birlikte can vermişlerdi.  Kuru buz, donmuş karbondioksitten   anestezi edilmiş hayvanlardan   maddelerin miktarına çok dikkat edilir.
          Cesetlerden üçünün ancak kemikleri   başka bir şey değildir, ancak bu   alınan böbrek ve karaciğer gibi canlı   Öte yandan dokular tek tip hücreden
          kalmış, diğer ikisi ise oldukça iyi   madde vücudu -65°C dereceye   organları dondurup eriterek eski haline   teşekkül etmiştir ve bu hücrelerin
          muhafaza edilmişti. Her ikisinin   kadar soğutacaktır. Bu süreçteki   döndürmek için çalışmaktadır. Ancak   hepsi aynı anda donar. Organlar ise
          de kadın olduğu anlaşılan bu      son safha vücudu, sıvı azotla dolu   pek başarılı oldukları söylenemez.   muhtelif hücrelerden oluşmuştur. Her
          insanlardan biri, 20-25 yaşlarında   tabut şeklindeki bir kapsüle dikkatle                            bir farklı tip hücre, farklı bir sıcaklıkta
          ölmüştü. Zimmerman bu cesedin     yerleştirmektir (Zira dikkat edilmez de   Canlılığını yitirmeyen organlar,   donar. Bu yüzden kriyobiyologlar gerek
          göğüs kafesinin içinde, alyuvarlarda   vücut düşürülecek olursa kırılabilir).   mükemmel şartlarda ancak birkaç
          oksijen taşıyan kimyevî madde olan   Sıvı azot, vücudu -160°C dereceye   dakika dondurulanlardır. Bir saatten   dondurma gerekse eritme süreçlerinde
          hemoglobinin bulunduğunu keşfetti.   kadar soğutacaktır. Bu işlemler için   daha uzun bir süre dondurulan organlar   geçen sürelere çok dikkat etmek
          Yaklaşık 500 yıldan beri bu madde   yaklaşık 24.000 dolar gerekmekte,   ise canlılığını yitirmişlerdir.  zorundadırlar.
          bozulmadan kalmıştı.              yetkililerin koruma işini aksatmayacağı,   Organların muhafazasında hücrelere   En son problem ise en güç olanıdır.
                                            sıvı azotun her dört ayda bir                                       Dokular ve hücreler donduklarında
          40 yaşlarında olan kadının vücudu ise,   yenileneceği farz edilse bile sosyal ve                      bilim adamları, hücre zarlarının dışında
          diğerine göre çok daha iyi korunmuştu.   yasal problemler bitmemektedir. Bu tür                       bir miktar buzun teşekkül edeceği
          Anlaşılan öldükten hemen sonra    problemlerin bir kısmını çözmenin yolu,                             beklentisi içine girerler.
          donmuştu. Zimmerman bu kadının    öldükten sonra değil de, hayattayken   “
          öldüğü gün neler yediğini ve ölmeden   vücudu dondurmaktır. Ancak yaşayan   Vücudun hücreleri veya çoğu   Gerçekten de bu buzlar görülür ve
          önceki sağlık durumunu bile tespit etti.   bir kişiyi dondurmanın da bazı   dokusu, donmuş bir halde
          Kadında süt salgılama emarelerine   handikapları mevcuttur.         muhafaza edilebilir, zira bu      kimse onlara o kadar fazla ehemmiyet
          rastlandı. Anatomik delillere de                                    hücrelerin büyük bir kısmı        vermez. Ancak bu buzlar bir organın
          bakılarak ölmeden 6 ay kadar önce bir   Vücudu dondurmak ise (bilhassa                                içinde ortaya çıkarsa ciddî bir durum
          çocuk dünyaya getirdiği belirlendi.  mutlak sıfıra yakın bir derece olan   çevreyle doğrudan irtibat   söz konusudur. Organlar son derece
          Cryonics Society ve Life Extension   -237°C’de) vücuttaki moleküllerin   halindedir. Bu yüzden bir    düzenli yapılardır. Tek tek hücrelerden
          Society (Hayatı Uzatma Cemiyeti) gibi   hareketlerine son vermektedir.   bütün halinde dondurulup     meydana gelmiş olmasına rağmen bu
          birçok kurum tarafından, kriyojenik   Dondurma, vücudu bozulmaktan   eritilebilirler. Organların ise   hücreler bir araya gelerek kompleks
          ambarlarda depolanan dev termosların   muhafaza eder (Buzdolabına ve   ancak bir kısım hücreleri      yapılar oluştururlar, bu yapılar da başka
          içinde ölümlerinin bir kısmını geçirmek   buzluğa konulan etlerin bir ay sonraki   çevreyle aracısız temas   hücrelerle irtibat halindedir. Buz bu
          isteyenler için uygun ortamlar    hali arasındaki fark bunu gösterir).   halindedir. Bu sebeple bir   yapıları bozarak organı tahrip eder. İşte
          hazırlanmıştır. Bu yolu genellikle   Gerçi bozulma tamamen ortadan   tarafları diğer taraflardan daha
          ölümcül hastalığı olanlar tercih   kaldırılmış değildir, ancak o kadar az   hızlı donar. Eşit olmayan bu   bütün bu problemler yüzünden ölülerin
          etmektedirler.                    miktardadır ki, yok denilebilir. Şu ana   donma yüzünden bütün organ   dondurulması çalışmalarından şimdilik
          İnsan vücudu ölümden birkaç dakika   kadar yapılan şey, vücudun belirli   tahrip olur.                pek başarı beklenmemektedir.
          sonra bozulmaya başlar. Bu yüzden   organlarını dondurmak olmuştur. Ancak
          kadavra dondurmakla sorumlu       ortaya çıkan problemler bütün vücudun                               Kaynak: gizliilimler.tr.gg/
   47   48   49   50   51   52   53   54   55   56   57