Page 52 - LabMedya - 36

52 www.labmedya.com

Aziz Onarım Mekanizması’dır. Yani yukarıda Kendi araştırmalarını sürdüren
en son anlattığımız ve Sancar’ın,
öğrencisine, “Aziz bu işi götürüyor,
acele et, çalış, bir an önce yaz ve
“Milyon dolarlar, on Nobel verseler
Sancar 20 değişmem,” dediği, büyük bir iç huzuru gönder,” dediği anlaşılır. Bu nedenle de
ve haz duyduğu keşfi.
Sancar’ın makalesinin yayımlanmasına
taş koyarak, kendi araştırmasını
Aziz Sancar, 1992’de insanlarda
yıl o isme İkili Kesim Onarım Mekanizması tamamlatmaya çalışmaktadır.
Aziz durumu anlar (bu arada
üzerine ana makalesini yayımlamış
ve rakipleriyle giriştiği beş yıllık yarışı
makalesini, başka bir dergi
küs kaldı kazanmıştı. 1993’te Sancar ana yayımlar). Engel koyan ise, bu yarışı
kaybedenlerden biridir. Yarışan bu
makaleyi biraz daha detaylandıran bir
makale daha yazdı. İnsan DNA’sında
bakteri onarım mekanizmaları üzerinde
İkili Kesim Onarımı’nın ayrıntıları ve gruplar, Sancar ve ekibinin sadece
Orhan Bursalı’nın kaleme aldığı, mekanizması hakkında önemli bir çalıştığını sanıyor, insan DNA’sında
onarım mekanizmasını araştırdığını
Aziz Sancar’ın hayatını ve Nobel makaleydi. Bu makalesini de yine bilmiyorlardı. Bu nedenle Sancar’ı
ünlü bir dergiye gönderdi. Fakat bu
Kimya Ödülü’ne uzanan bilim makaleye epey süre sonra dergi önemsememişlerdi. Fakat Sancar
yolculuğunu konu alan Aziz editörlüğünden ret yanıtı gelince insanda İkili Kesim Onarım keşfini
Sancar ve Nobel’in Öyküsü çok şaşırdı. Önemli mesleki bilim yayımlayınca, yarışı kaybettikleri için
kitabı Aziz Sancar’ın hayatından dergilerinde makale yayımlama şoka uğradıklarını tahmin etmek zor
bilinmeyen kesitler sunuyor. sürecine ilişkin bazı hatırlatmalar değil. Yani söz konusu kişinin bir tür
yapmalıyım tam bu noktada: kuyruk acısıyla hareket ettiği rahatlıkla
Aziz Sancar’ın, insan DNA’sında Bilim dergilerinde makale yayımlama söylenebilir.
onarım mekanizması üzerine yürüttüğü süreci şöyle: Sancar, makalesinin kasıtlı olarak
çalışmanın bir başka akademisyen Editör gönderilen araştırma makalesini, reddedilmesine isyan etti. Bu bilimsel
tarafından engellenmeye çalışılmasının o konuda uzman olarak bildiği veya bir ret değil, büyük ve kasıtlı bir
ayrıntıları da ilk kez Aziz Sancar ve kullandığı genellikle üç uzmana, haksızlıktı. Evet aralarında bir yarış
Nobel’in Öyküsü’nde gün yüzüne hakemlik yapmaları için yollar. ve rekabet vardı ama ciddi ve saygın
çıkıyor. Amaç, bu araştırmada eksik yönler bir bilim insanı böylesine bir hataya
bilerek kalkışmamalıydı. Sancar
Kitapta Sancar’ın anlattığına göre var mı, doğru mu, yanlışlıklar var mı
akademik bir dergiye gönderdiği İnsan diye bakmaktır. Bu hakemler adeta sonunda o kişiye yazdı ve niye böyle
DNA’sında İkili Kesim Onarımı’nın makalenin editörlüğünü yapar, varsa yaptığını sordu. O da, “Aziz sen çok itelemeler, kayırmalar, kazık atmalar
ayrıntıları ve mekanizması hakkındaki eksikliklerini not alır, yanlışlıklara hırslı adamsın, her şeyi sen yapmak söz konusudur. Bunları genellikle
istiyorsun ve her şeyi sahipleniyorsun,”
makalesi yayınlanmayınca Sancar değinir ve bazen de araştırmanın bazı diye özetlenebilecek faks mesajı bilmeyiz. “Büyük adam” rolündekiler,
olayın peşine düştü. Olayın altından yönleriyle tamamlanması gerektiğini şan ve şöhretliler, henüz tanınmamış
aynı konuda çalışan bir başka bilim belirterek, dergi editörüne geri yollar. gönderdi. genç bilimcileri ezip geçmeye çalışırlar.
Sancar, bu yanıt üzerine dergi
adamının öne geçme çabası çıktı. Amaç doğru bilgiyi yayımlamaktır. editörüne, “Burada yapılan iş tamamen Ama Aziz Sancar gibiler, yeteneği
2015 Nobel Kimya Ödülü’nü Makaleyi değerli bulmayanlar da olur, scientific misconduct-bilimsel ve çalışkanlığıyla sonuçta mutlaka
alan Tomas Lindahl, aynı konuda olduğu gibi yayımlanmasını isteyenler suistimale girer,” dedi. Ama editör, başarırlar.
çalışma yapan kendi öğrencisini öne de. Burada, araştırmanın doğruluğu Aziz Sancar’ı fazla tanımıyordu, Aziz Sancar bu olayı yazacağımı bildiği
geçirmek için Sancar’ın makalesinin için bilimsel bir süzgeç işbaşındadır ve diğeriyse büyük araştırmacı, büyük bir için bana şöyle dedi: “Ne bu olaydan
yayınlanmasını engellemişti. Bu yüzden doğru bir kuraldır. hakemdi! Sancar’a verdiği yanıtta şöyle ne de bu adamdan bahsedelim.
Sancar 20 yıl Lindahl ile küs yaşadı. dedi: “Büyük insanları böyle itham Bu yazdığın biyografi pozitif olsun,
İşte Aziz Sancar’ın 20 yıl boyunca “AZİZ İŞİ GÖTÜRÜYOR, ACELE ET!” edersen başın derde girer.” olumsuzlukları mümkün olduğunca az
ona bu haksızlığı yapan kişiyle İşte o noktada Aziz Sancar’da ipler tutalım. Bilimsel araştırma çok rekabete
konuşmamasına neden olan “bilimsel Aziz Sancar’ın yolladığı makaleden, koptu, tepesi fena attı. Asistanlarına, açık bir iştir ve bu nedenle insanlar
suistimal”in öyküsü: önce uzun süre ses çıkmaz. Bir hakem “Ben de bunların anasını ağlatacağım, bazen etik olmayan şeyler yapıyor
değerlendirme işini uzatmaktadır. çünkü makalelerinde sahtekârlık var, deyip geçiştirirsek bence yeter.”
“20 YIL KONUŞMADIM ONUNLA...” Derken, dergi makaleyi geri gönderir, yasal olarak kanıtlayacağım,” diye Fakat şunu da eklemek zorunda kaldı:
reddedilmiştir. söylendi. “Ama kitap senin kitabın, rekabetin
Araştırma dünyasında rekabet Sessiz sakin Sancar gitmiş ve yerine aşırı biçimlerini uygun gördüğün
konusu üzerinde kimlerin çalıştığını “ “kafa kopartıcı” bir adam geçmişti! İşte ben de böyle yazdım. Çıplak,
şekilde ifade edebilirsin.”
büyüktür. Hele hele aynı konu üzerinde
çalışan çok sayıda laboratuvar, bilim
Yanında 15 yıldır çalışan bir asistanı
insanı varsa! Hemen herkes, kendi
örtüsüz.
onu sükûnete çağırdı ve yatıştırdı: “Bu
Aziz işkillenir, şüphelenir,
ünlü bilimci diye?
bilir. Çünkü araştırma sonuçları içine kurt düşer... Araştırmaya gibi şeylerle hem zaman hem enerji Merak ediyorsunuz değil mi kimdi bu
harcayacağınıza, gelin biz araştırma
mesleki dergilerde yayımlanmakta ve koyulur, kim bu hakem diye. yapmaya devam edelim, sonunda Kanser araştırmalarıyla da tanınıyor.
meslektaş grubunca izlenmektedir. Sonunda hakemin kimliğini kazanırız.” DNA’yı ayakta tutan mekanizmaları
Bazen rekabet olur, bazen de aralarında öğrenir. Adam önemli bir Sancar, “Allah razı olsun ondan, araştırırken, DNA’nın diğer bir onarım
işbirliğine giderler, birinin üstün tarafı otoritedir. Ünlüdür, etkili bunları söyledi ve ben de kulak verdim. mekanizması olan “Baz Kesme Onarımı
öbürünün üstün tarafıyla birleşir ve bir bir kişidir. Bizzat kendisi de Asistanım hâlâ yanımdadır, yardımcı (BER) Mekanizması”nı keşfetti. Bu
bilim insanının mesela iki yılda ancak insan DNA’sında başka bir doçent olarak ve haftanın yedi günü onarımda, DNA Gylikozilaz enzimi
çözebileceği bir problemi, işbirliğiyle onarım mekanizması üzerinde yaklaşık günde 12 saat çalışıyor. başrolü oynadı.
bir yılda çözerler, hem de etkili bir Yunus Emre Destanı laboratuvar Ve bu önemli bilim insanı...
sonuçla. Her iki taraf da kazanır. çalışmaktadır. Laboratuvarı, çalışmasını o yaptı,” diyor. Ama Aziz İsveç’te Nobel Ödülleri Komitesi’nde
Ama her zaman da kazan-kazan araştırmayı sürdüren öğrencisi Sancar “kafa kopartıcılığını”, 20 yıl aktif görev aldığı duyumu yayıldı. Son
olmaz, birbirleriyle kıyasıya rekabete vardır. boyunca ona bu haksızlığı yapan Nobel Kimya Ödüllerini belirleyen
girerler, bu rekabet de genellikle hız Sancar durumu anlar: adamla konuşmayarak, adeta onu yok komitede ise yoktu, izinli sayıldı.
üzerindendir. Önce araştırmadan ilk Hakemimiz, makaleyi sayarak gösterecekti. Aziz Sancar ve Amerikalı kimyager Paul
sonucu kim alacak, bilim dünyasına değerlendirme sürecini Rekabet içindeki araştırma dünyasında Modrich ile birlikte 2015 Nobel Kimya
açıklayacak meselesi. Övgüyü, onuru uzatarak zaman kazanmaya bazen böyle karanlık olaylar oluyor Ödülü’nü paylaştı: Tomas Lindahl.
önde giden alır çünkü. çalışmaktadır. ne yazık ki. Araştırma dünyası
Konumuz insanda Nükleotid İkili Kesim bir cangıla benzer, ayak oyunları, Kaynak: Odatv.com