Page 38 - LabMedya - 24

38 www.facebook.com/labmedya Haber

Susuzluğa yapan Şehmus Özden ve ekibi, su buradan böceğin ağız kısmına yuvarlanıyor
ve böylece böcek su ihtiyacını karşılamış
sorununun çözümü için nano teknolojiyi
oluyor" diye konuştu.
kullanarak önemli bir buluş gerçekleştirdi.
çare olabilir Saygın bilimsel dergilerde yayımlanan nAnOtÜPleRle DeneY
buluşa ilişkin AA'ya konuşan Özden, dünya
Şehmus Özden, çalışmalarında bu böceği
nüfusunun hızla artması nedeniyle gelecekte örnek aldıklarını belirterek saç telinin
içme suyu ve enerji sıkıntısı yaşanacağının
nanotüp denilen yapıları kullanarak
öngörüldüğünü hatırlattı. milyonda biri küçüklüğündeki karbon
Özden'in, Afrika'daki Namib Çölü'nde "ÇÖl BÖCeĞi HAVADAki neMDen su Stenocara böceğinin su toplama
yaşayan Stenocara adlı böceği örnek alarak tOPluYOR" mekanizmasına benzer bir mekanizma
geliştirdiği teknolojik buluş, çöllerde ve kurak geliştirdiklerini söyledi.
alanlarda içme suyu sorununa potansiyel Günümüzde içme suyu üretimi için çeşitli Binlerce nanotüpten oluşan nanotüp
çözüm olarak görülüyor. teknolojilerin kullanıldığını ancak bunların demetinin bir ucuna suyu seven madde
İçme suyu kaynaklarının da enerjiye gereksinim duyduğunu anlatan (hydrofilik) diğer ucuna ise suyu iten
yetersizliği ve yağmur Özden, "Doğayı incelediğimiz zaman içme (hydrofobik) madde bağladıklarını belirten
azlığı özellikle suyunu hiçbir enerjiye ihtiyaç duymadan Özden, "Nanotüp demetinin suyu seven
kurak Afrika ve çözen varlıklarla karşılaşabiliyoruz. kısmı üst, suyu sevmeyen kısmı alt tarafa
Ortadoğu Örneğin Afrika'da Namib Çölü'nde yaşayan gelecek şekilde dış ortama bıraktık ve
ülkelerinde Stenocara isimli böcek, havadaki su toplanan su miktarını ölçtük. Maddenin en
hayati sorunlara taneciklerini sırt kısmındaki ve kanatlarındaki önemli özelliklerinden iki tanesi, dışarıdan
yol açıyor. Birkaç mükemmel dizayn sayesinde toplayarak su herhangi bir enerjiye ihtiyaç duyulmaması ve
yıl önce Somali'de ihtiyacını karşılayabiliyor" dedi. toplanan suyu kendi içerisinde depolamasıdır.
yaşanan kuraklık Böceğin sırt ve kanat yüzeylerinin suyu İhtiyaç duyulduğunda nanotüp demeti bir
bunun önemli seven (hydrofilik) mikro tepeciklerden sünger gibi sıkılarak içindeki su kullanılabilir.
örneklerinden. oluştuğunu kaydeden Özden, bu suyu seven Nanotüp demeti, içerisindeki su alındıktan
Birleşmiş Milletler ve mikro tepeciklerin etrafının ise suyu iten sonar tekrar tekrar defalarca kullanılabilir.
birçok sivil toplum örgütü, (hydrofobik) yapılardan oluştuğunu ifade Bu buluş, şu an çöllerde ve kurak alanlarda

'de yaşayan Türk bilim adamı bu ülkelerdeki su sorununu etti. içme suyu sorununa potansiyel çözüm olarak
ABDŞehmus Özden, Afrika'da Namib gidermek için kuyu açma çalışmaları Böceğin başı aşağıya doğru, sırt ve görülüyor" dedi.
Çölü'nde yaşayan Stenocara türü böceği yürütüyor. Ancak dünyayı giderek daha kanat kısmı yukarıya gelecek bir şekilde Özden, dünyanın önde gelen bilimsel
taklit eden buluşuyla dünyanın susuzluk fazla tehdit eden küresel iklim değişikliğinin 45 derecelik bir açıyla rüzgara karşı dergilerinden American Chemical Society'nin
sonuçları ve artan dünya nüfusu, sorunun
durduğunda havadaki nemde bulunan küçük "ACS Applied Materials and Interfaces"
sorununa çare bulunabileceğini açıkladı. sadece kuyu açarak çözülemeyeceğini su moleküllerini suyu seven tepeciklerde dergisinde yayımlanan buluşunun başta
ABD'nin Texas eyaletindeki Rice gösteriyor. topladığını anlatan Özden, "Su damlası Science dergisi olmak üzere birçok bilimsel
Üniversitesi'nde nano teknoloji üzerine Texas Rice Üniversitesi'nde Malzeme ve yeterli bir büyüklüğe ulaştığında suyu seven yayında su sorununa potansiyel çözüm
çalışmalar yapan Türk bilim adamı Şehmus Nano Mühendisliği Bölümü'nde doktora tepeciklerden, suyu sevmeyen bölgeye ve olarak gösterildiğini vurguladı.

Uzmanlar uyardı:

Tavuğu yıkamadan pişirin

İngiliz sağlık ve beslenmem uzmanları, 4 bin 500 İngiliz
vatandaşın katılımıyla yaptığı ankette katılımcıların yüzde
44’ünün tavuğu pişirmeden önce yıkadığını ortaya koydu.

basilini duyduklarını' söylüyor. açabiliyor. Bu tip rahatsızlıkların ölüme de
Tavukları pişirmeden önce yıkayanlar neden olabileceği belirtiliyor. En büyük
bunu daha çok 'pislikleri ve mikropları risk grubu beş yaş altı çocuklar ve ileri
temizlemek için' veya alışkanlık olarak yaştaki yetişkinler.
yaptıklarını ifade ediyor. İngiltere Gıda Standartları Dairesi FSA
Kampilobakter, İngiltere'de gıda Başkanı Catherine Brown, "Çiğ tavuğa
ngiliz sağlık ve beslenmem uzmanları, bulaştığını söylüyor. zehirlenmesine neden olan bakterilerin dokunduktan sonra ellerin yıkanması
İçiğ tavuğu pişirmeden önce yıkamanın İngiltere'de her yıl yaklaşık 280 bin kişinin başında geliyor. ve iyi pişirilmesi gibi bazı tavsiyeler
gıda zehirlenmesi riskini arttırdığı kampilobakter enfeksiyonuna yakalandığı Gıda zehirlenmesi vakalarının çoğu da dikkate alınsa da araştırmamız tavuğun
uyarısında bulundu. fakat ankete katılanlarınsa yalnızca yüzde tavuklardaki mikroplardan kaynaklanıyor. pişirilmeden önce yıkanmasının yaygın bir
İngiltere Gıda Standartları Dairesi 28'inin bu enfeksiyondan haberdar olduğu Zehirlenmenin belirtileri, ishal, mide uygulama olduğunu gösteriyor" dedi.
(FSA), 4 bin 500 İngiliz vatandaşın belirtildi. krampları ve mide bulantıları, ateş ve Brown şöyle devam etti: "Bu nedenle
katılımıyla yaptığı ankette katılımcıların halsizlik olarak ortaya çıkıyor. halka, çiğ tavuk etini yıkamamaları
yüzde 44’ünün tavuğu pişirmeden önce Bakteri hakkında bilgi sahibi olanların da Çoğu hastanın rahatsızlığı yalnızca birkaç çağrısında bulunuyor ve çiğ tavuğun
yıkadığını ortaya koydu. FSA, tavuğun sadece üçte biri enfeksiyon kaynağının gün sürüyor fakat gıda zehirlenmesi yıkanmasının çapraz kontaminasyon
yıkanmasıyla etrafa sıçrayan sular kümes hayvanları olduğunun bilincinde. uzun vadede, bağırsak sendromu ve sonucu kampilobakter enfeksiyonuna
aracılığıyla ellere, mutfak tezgâhına, Ankete katılanların yüzde 90'ı, 'salmonella sinir sistemini etkileyen Guillain-Barre yakalanma riskini arttırdığı konusunda
pişirme kaplarına kampilobakter bakterisi bakterisi ve E. coli olarak da bilinen koli sendromu gibi sağlık sorunlarına da yol farkındalık yaratmak istiyoruz."