Page 3 - LabMedya - 19

Yorum 3
www.facebook.com/labmedya

Sosyal medyanın

>> Prof. Dr. Sevil Atasoy

yeni kahramanları

ong Kong Uluslararası Havaalanı yargısının, sadece “Çok Gizli” olmakla Aslında mesele New York Times yerine
personeli, omuzunda bilgisayar kalmayıp bu “Çok Gizli” belgeleri The Guardian’a daha fazla güvendiğimden
Hçantası, tekerlekli valizini çekiştiren görebilecek kişilerin de çok az sayıda değil. Alternatif bir gazeteci aradım. Hem
telaşlı işadamlarına alışıktır. Edmond olduğu dikkate alınırsa Ed Snowden için sisteme karşı olan, hem de blogging ve
Snowden de onlardan biri gibi görünmekle neler planladığını varın siz düşünün. diğer sosyal medya araçlarını iyi kullanan
birlikte, onu diğer işadamlarından ayıran Amerikalılar, Snowden’in bu bilgiyi birini seçtim. Bu kuşağın en çok güvendiği
önemli bir becerisi vardı. New York Times gibi bir Amerikan değil muhabir, The Guardian’ın yorumcusu
Taşıdığı dört bilgisayarla ABD hükümetinin de, Guardian gibi bir İngiliz gazetesine Glenn Greenwald. O hem iyi bir blog
bazı sistemlerine girmekle kalmıyor, “Çok sızdırmasını anlayışla karşılıyorlar. yazarı, hem de sosyal medya kahramanı.
Gizli” belgelerine de ulaşabiliyordu. Aslında Nedenini anlayabilmek için hikayeyi baştan Bu nedenle ona güvendim” dünyayı sarsan ünlü haberi yayınlandı:
bu durum, pek görülmemiş bir olay değil. anlatmam gerekir: Glenn Greenwald, bir gazeteci olmakla Kısa adı FISA olan ABD Yabancı İstihbarat
Hemen her gün dünyanın bir yerinde bir birlikte New York Hukuk Fakültesi mezunu İzleme Mahkemesi’nin (United States
hacker, bir bakanlığın sitesini çökertiyor ve Foreign Intelligence Surveillance Court)
bunu toplumla paylaşıyor. Ama Amerikan Verizon adlı telekomünikasyon şirketine
vatandaşı Ed Snowden, eriştiği gizli “Çok Gizli” ibaresiyle gönderdiği bir
belgelerde yazılanları, gidip de bir İngiliz kararda, yurt içi ve yurt dışı tüm telefon
gazetesinin muhabirine açıkladığında görüşmelerinin metadata (üstveri)
dünyanın en ünlü casusu haline gelmenin bilgisinin Ulusal Güvenlik Ajansı’na teslimi
yanı sıra, Amerikan tarihinin en büyük emredilmekteydi.
istihbarat sızıntısının sorumlusu, en Taksim Gezi Parkı protestoları yüzünden
ünlü ve en çok aranan kaçağı ünvanına haklı olarak henüz dikkatimizi çekmeyen
erişiverdi. Prism programının bizler için önemini
Kongre üyeleri onu vatan haini ilan ettiler, az sonra anlatacağım, ama önce
hatta olabilecek en ağır cezayla yani programa izin vermesi nedeniyle sivil
idamla cezalandırılmasını istiyorlar. toplum kuruluşlarınca suç duyurusunda
Buna karşılık, dünyanın dört bir yanında bulunulan ABD Başkanı’nın bu çok
Ed Snowden’i destekleyen milyonlar var. gizli belgelerin sızması üzerine yaptığı
Talep ettiği taktirde vatandaşlık hakkı açıklamayı aktarmak isterim. Obama,
vereceğini ilan eden ülkeler var. Rusya, “Yüzde yüz güvenlik, yüzde yüz özel hayat
Çin, Finlandiya gibi. Kendisi, İzlanda’yı Dünyanın elektronik ve sıfır sorunun birlikteliği olamaz.” dedi.
tercih ediyor. iletişiminin büyük ölçüde Aslında ona birilerinin ABD’nin kurucu
Toplumumuzun haklı olarak Gezi Parkı ABD üzerinden geçtiği başkanlarından, fizikçi, mucit, yazar
protestoları, polis şiddeti, biber gazı göz önünde tutulursa, hiç ve müzisyen Benjamin Franklin’in bir
yüzünden sıkıntı yaşadığı ve dünya cümlesini hatırlatması gerek. “Güvenlik
ajanslarının ülkemizde olanları ilk haberler 2013 Ocak ayının başlarında Ed Snowden, birimizin özel hayatı yıllardır için özgürlüklerinden vazgeçenler, her
arasında yer verdiği günlerde, Snowden belgesel yapımcısı ve gazeteci Laura yok demektir. Bu yüzden ikisine de layık değildir.”
meselesi bizim bugün pek ilgimizi Poitras ile temas kurdu ve bir süre Şimdi, kısaca şu Edward Snowden
çekmese de, yakın bir gelecekte mutlaka yazıştılar. Şubat ayında Snowden, ‘‘evde, ofiste, araçta böcek sayesinde 2007’den bu yana NSA
tartışılacak. Çünkü bu Amerikalı yüzünden Guardian gazetesinin Brezilya’daki var mı, beni polis mi, MİT tarafından kullanıldığını öğrendiğimiz,
dünya ayakta. Güvenliğin nerede başladığı, yorumcusu Glenn Greenwald’a bir mesaj mi dinliyor?’’ diye düşünüp resmi adı US-984XN olan elektronik
özel hayatın nerede bittiği onun sayesinde göndererek kendisiyle güvenli biçimde izleme ve veri toplama programı Prism’in
yeniden konuşuluyor ve ikisi arasındaki yazışmak istediğini, şifrelenmiş e-postalar vakit kaybetmeyin. Zaten ne işe yaradığını özetliyeyim. Prism
ince çizgi Snowden’in kahraman mı, yoksa gönderip almak üzere bir yol bulmasını yıllardır dinleyenler varmış. hem yapılmakta olan, hem de yapılmış
vatan haini mi olduğunu belirleyecek. istedi. Hatta Greenwald için bir YouTube ve depolanmış iletişimi derinlemesine
Yirmi dokuz yaşındaki Snowden, dünyanın video kaydı oluşturdu ve ona şifrelenmiş inceleme yeteneğine sahip. Microsoft,
en büyük casusluk izleme organizasyonu e-postaların nasıl oluşturulacağını öğretti. bir avukat. Son on yıldır avukatlık Yahoo, Google, Facebook, Paltalk,
Ulusal Güvenlik Ajansı’nın (National Greenwald, kiminle yazıştığını ve ona yapmıyor, sadece siyasi yazılar yazıyor. YouTube, AOL, Skype ve Apple programın
Security Agency, NSA) hizmet satın güvenip güvenemeyeceğini bilmiyordu. Bu Şubat 2007’den itibaren salon.com adlı ortaklarından.
aldığı Booz Allen Hamilton Şirketi’nin nedenle her hangi bir girişimde bulunmadı, internet gazetesindeki sütununda ve Müşterileri, ister ABD vatandaşı olsun
bir elemanıydı ve Hawaii’de çalışıyordu. Snowden’in gönderdiği mesajları blogundaki incelemeleri sayesinde ses olmasın, ister ABD topraklarında bulunsun
Hawaii’den Hong Kong’a uçtu ve yanıtlamadı. Mart ayında Greenwald New getirdi. Örneğin, Başkan Obama, John O. isterse bulunmasın telefon görüşmeleri,
geçtiğimiz pazartesi izini kaybettirdi. York’tan bir telefon aldı. Arayan Laura Brennan’ı CIA Başkanı yapmak istiyordu. e-posta, video ve ses Chatleri, video ve
Haber ajanslarının Hong Kong’taki Poitras’tı. Laura, kendisine gönderilen Greenwald’ın Brennan hakkında önce fotoğrafları, VOIP konuşmaları, dosya
mesajları ciddiye almasını söyledi. Bunun
muhabirleri peşine düştüler ve Twitter’da üzerine Greenwald, Snowden ile iletişime blogunda başlattığı, ardından Facebook paylaşımları, herhangi bir siteye girişleri
yayınlanan bir video görüntüsündeki ve Twitter üzerinden yürüttüğü eleştiri ve her türlü sosyal medya etkinliklerinin
aydınlatma elemanları ve mobilyaları geçti. Kısa bir zaman sonra ilk belge geldi. kampanyaları Amerikan kamuoyunu dalga ayrıntılarını izliyor. Amerikanın tüm telefon
NSA’nın gizli bir programıyla ilgiliydi.
inceleyerek kaldığı oteli bulmaya dalga sardı, sonunda Brennan adaylıktan hizmet sağlayıcılarının NSA’ya iletişim
çalıştılar. Nitekim bunda başarılı da Programın adı Prism’di. Prism, dünyanın çekilmek zorunda kaldı. hatlarına giriş izni verdikleri ve tüm
oldular ve gecesi 330 dolarlık, Kowloon ileri gelen teknoloji şirketleri hakkında bilgi Gazeteci Greenwald’ın yine salon.com’daki konuşmaların istihbarat örgütleri tarafından
bölgesindeki Nathan Caddesi üzerindeki toplayan bir yazılımdı. WikiLeaks belgelerinin sızdırılmasından anlık olarak dinlendiği artık kesin.
Mira Oteli’ne yerleştiğini saptadılar. Bunu Greenwald, Guardian editörleriyle sorumlu tutulan er Bradley Manning’in Dünyanın elektronik iletişiminin büyük
fark eden Snowden, gazeteciler kendisine görüşmek üzere 31 Mayıs’ta Brezilya’dan bulunduğu cezaevi koşulları hakkındaki ölçüde ABD üzerinden geçtiği göz
ulaşamadan oteli terk etti. Ancak daha New York’a geldi. Ertesi gün Poitras ile yazıları, hükümet sözcüsü Philip J. önünde tutulursa, hiçbirimizin özel hayatı
önce New York’tan gelen biri kadın üç birlikte Hong Kong’a uçtular. Ne Greenwald Crowley’in istifasının yanı sıra, Birleşmiş yıllardır yok demektir. Bu yüzden evde,
gazeteciyle bir araya geldi ve elindeki ne de Poitras daha önce Snowden’in Milletler’in işkence soruşturması açmasına ofiste, araçta böcek var mı? Beni polis
belgelerin orijinallerini gösterdi. Pazartesi yüzünü görmemişti. Bir saati aşkın yol açtı. mi, MİT mi dinliyor diye düşünüp vakit
öğle saatlerinden itibaren nerede olduğu görüşme sonrasında o güne değin sadece Greenwald, 5 Ağustos 2012’de salon. kaybetmeyin. Zaten yıllardır dinleyenler
bilinmiyor ama, güvenli bir yerde tutulduğu okuduklarını bir kere de Snowden’in com’dan ayrılarak İngiliz gazetesi varmış. Üstüne üstlük “dinlemek” ne
muhakkak. ağzından dinlediler. The Guardian’ın Amerikan baskısında kelime, sosyal medyaya yazdığınız her
ABD, vatandaşının iade edilmesi için baskı En merak edilen soruyu “Neden New çalışmaya başladı. 5 Haziran 2013 günü satırı hemen ardından vazgeçip silseniz
yapıyor. 2010’daki on binlerce Wikileaks York Times değil de Guardian? diye de, Snowden ile yazışmaları ve Hong bile birileri kaydedermiş de ruhumuz
belgesini sızdıran Bradley Manning’i sorduklarında aldıkları yanıt ilginç. Kong’taki yüzyüze görüşmesi üzerine elde duymazmış. Devir yeni casuslar, yeni
ömür boyu hapsetmeyi planlayan ABD “Geleneksel medyaya güvenmiyorum. ettiği bilgilere dayanarak kaleme aldığı, kahramanların devri. Alışması zor olacak.