Page 4 - Labsektör 08
P. 4

SOKAKLARI


          BİTKİLER AYDINLATACAK







                                                   Kocaeli’nin Çayırova ilçesinde bulunun   harcanan bu elektriği azaltmak için
                                                   Gebze Teknik Üniversitesinde “Organik    çalışma başlattım. Bunu da ilk olarak
                                                   Işık Yayan Bitkiler” ile ilgili bir proje   araştırmalarımı derinleştirdikten sonra
                                                   yapılıyor. Proje hazırlanıp aktif bir hale   Antalya’da sundum. Orada da gerçekten
                                                   geldiğinde, cadde ve sokaklarda bulunan   çok ilgi gördüm” şeklinde konuştu.
                                                   aydınlatma sistemlerinin yerini bitkiler ve
                                                   ağaçlar alacak. GTÜ laboratuvarlarında
                                                   çalışmalarını yürüten proje sahibi Kimya   “İlk çalışmalarını kimyasal alanda
                                                   Bölümü Proje Asistanı Murat Şahin        yaptım”
                                                   yaklaşık 4 yıldır ışık saçan moleküller   Bitkilerin nasıl ışık saçacağı konusunda
            Gebze Teknik Üniversitesi’nde          üzerine çalışma yapıyor. Murat Şahin’in   açıklamalar yapan Şahin, “Bu iş
               yapılan “Organik Işık Yayan         çalışması kapsamında ateş böceği,        aslında çok basit bir mantık üzerinden
                 Bitkiler” projesi ile birlikte    denizanası gibi ışık saçan canlıların bu   ilerliyor. Işık saçan moleküller tespit
          cadde ve sokaklarda aydınlatma           özelliklerini içeren genler alınıp bitkinin   edilip tasarlandıktan sonra bunu bitkiye
                                                                                            aktarırsınız. Bu bitkiye aktarma süreci bir
              sistemlerinin yerini bitkilerin      tohumuna tümörlenecek. Bitkinin de       aşamadan geçer. Bir bakteri ile bunun
                                                   onu vücuduna yaymaya başlamasıyla,
                        alması hedefleniyor.       moleküler içeriğini taşıdığı ışığı etrafına   protein halini oluşturursunuz. Sonra
                                                   yayacak.                                 bu proteinin gen transferi ile bitkiye
                                                                                            aktarılır. Bitki bu geni kabul eder ve bütün
                                                                                            vücuduna yavaştan yaymaya başlar. Bu
                                                   GTÜ Kimya Bölümü Proje Asistanı          yayma sonucunda bizim molekülümüz ışık
                                                   Murat Şahin, “Yıllardır enerji verimliği ve   yayan bir molekül olduğu için bitki sürekli
                                                   aydınlatma üzerine çalışmalar yapıyorum.   olarak ışık yaymaya başlar ve böylelikle
                                                   Buna baktığımız zaman işim sürekli ışık   aydınlatma ihtiyacını karşılayabilir. Bunun
                                                   yayan moleküller üzerine. Ben organik    ilk çalışmalarını kimyasal alanda yaptım.
                                                   ışık yayan diyotlar üzerinde çalışmalar   Ama Moleküler biyoloji ve Genetik,
                                                   yaparken keşfettiğimiz bazı moleküller   Ziraat Mühendisi ve Biyoloji bölümlerine
                                                   oldu. Bunlarla ilgili bir araştırma yaptığım   ihtiyacım var. Multidisiplinel bir çalışma
                                                   zaman biyolüminesans içeriği olan        ile kısa sürede bunu ürün haline getirip
                                                   moleküller çıktı. Bende bunlar üzerine   etrafta, parklarda, bahçelerde, evlerde
                                                   bir kıyaslama yaptım ve araştırmamı      kullanabilir” ifadelerini kullandı.
                                                   bu konular üzerine derinleştirmeye
                                                   başladım. Sonra şu fikir ortaya çıktı.
                                                   Baktığımız zaman birçok yerde aydınlatma   “Bitki kendi işlevini yaparken ışık
                                                   kullanılıyor. Özellikle sokak lambalarında,   yayarak aydınlatma sağlasın”
                                                   yol aydınlatmalarında. Bunlar sürekli    Projenin başarıya ulaşması halinde daha
                                                   olarak elektrik harcıyor. Günde 8 saat 10   az elektrik tüketimi imkanı kazanacaklarını
                                                   saat yanarak elektrik tüketimine sebep   söyleyen Şahin, “Baktığımız da sokakta en
                                                   oluyor” dedi.                            uygun olanlar ağaçlar, çiçekler her tarafta
                                                   “Işık saçan bu molekülleri bitkiye       var. Bunlara biz bir özellik kazandırsak, ışık
                                                   aktarmayı düşündüm”                      yayma özelliği kazandırsak neden kötü
                                                     Işık saçan moleküllerin bitkilere      olsun ki. Bitkiye zarar vermeyelim ama
                                                       aktarılması ile ilgili yapılmış olan bir   bitki aynı zamanda kendi işlevini yaparken
                                                        proje olmadığını belirten Şahin,    ışıkta yaysın aydınlatma sağlasın. Bu
                                                          ”Bunlarda ne tür iyileştirme      aydınlatma sayesinde de elektriği daha az
                                                           yapılabilir, bunlarla ilgili     tüketelim” dedi.
                                                            proje geliştirilmiş mi diye     Kaynak: Milliyet
                                                              baktığımda karşıma bir şey
                                                               çıkmadı. Ben de ışık saçan
                                                                bu molekülleri bitkiye
                                                                 aktarmayı düşündüm.
                                                                  Bununla ilgili sadece
                                                                  araştırmalar var ama bir
                                                                   ürün olarak somut bir
                                                                   şey ortaya çıkmamış.
                                                                   Bitkiye aktarıp ışık saçan
                                                                  bitkiler elde ederek
                                                                   hem katma değeri
                                                                    yüksek ürünler ortaya
                                                                    çıkartmak hem de


          4
   1   2   3   4   5   6   7   8   9