Page 12 - LabMedya - 70
P. 12

12               BILIM






                                                                                     İyi bir eğitim   Başarılı bir kariyere başlamanın ve kişiliğinizi
                                                                                                      geliştirmenin en mükemmel yolu iyi bir
                                                                                     ve hayat boyu    eğitimden geçer. Peki eğitim, yaşlılığımız
                                                                                     öğrenmenin       üzerinde nasıl bir olumlu etkiye sahip olabilir?
                                                                                     faydaları yaşlılığa   Zürih Üniversitesi nöropsikoloji profesörü
                                                                                     kadar uzanır. Uzun   Lutz Jäncke ve araştırmacı ekibi tarafından
                                                                                     süreli bir çalışmanın   yönetilen “Sağlıklı Yaşlanmanın Dinamiği”
                                                                                                      adlı çalışma, bu soru üzerine uzun vadeli
                                                                                     ilk bulgularına   araştırmalar yaptı. Araştırmacılar yedi yılı aşkın
                                                                                     göre akademik    süredir 200’den fazla yaşlı üzerinde çalıştı.
                                                                                     hayatı olanların   Çalışmaya katılanlar herhangi bir akıl hastalığı
                                                                                     beyinlerinin daha   olmayanlar, ortalama ile ortalamanın üzerinde
                                                                                                      bir zekaya sahip ve oldukça aktif sosyal
          BEYNİN YAŞLANMASINI                                                        geç bozulmaya    hayatı olan yetişkin insanları içeriyor. Düzenli
                                                                                     uğradığı tespit
                                                                                                      aralıklarla manyetik rezonans görüntüleme
          GECİKTİREBİLİR MİYİZ?                                                      edildi.          kullanılarak nöroanatomik ve nöropsikolojik
                                                                                                      olarak incelendiler. Araştırmalar, istatiksel
                                                                                     ∕
                                                                                                      analizlere dayanarak akademik eğitimin yaşa
                                                                                                      bağlı beyin dejenerasyonu üzerinde olumlu bir
                                                                                                      etkisi olduğunu gösterdi.

                                                                                                      BEYINDEKI BEYAZ NOKTALAR
                                                                                                      VE KARA DELIKLER

                                                                                                      Isabel Hotz, kendi doktora tezinde beyindeki
                                                                                                      eksiklikleri ve beyaz hiperintensleri incelemek
                                                                                                      için ilk defa farklı bir yöntem kullandı. Bu
                                                                                                      dejeneratif süreçler, dijital görüntülerde “kara
                                                                                                      delikler” ve “beyaz noktalar” olarak ortaya
                                                                                                      çıktı. Beyindeki bu bozulmaların sebebi henüz
                                                                                                      bilinmemekle beraber fark edilmeyecek kadar
                                                                                                      küçük serebral enfarktüsler, kan akışının
                                                                                                      yavaşlaması, sinir yollarının azalması veya
                                                                                                      nöron kaybı ile açıklanabilir. Bu durum, beynin
                                                                                                      önemli bölgelerini etkilediğinde kişinin bilişsel
                                                                                                      performansını sınırlayabilir. Araştırmalar,
                                                                                                      akademik geçmişe sahip yaşlı bireylerin
                                                                                                      beyin dejenerasyonu belirtilerinde daha az
                                                                                                      bulguya rastladıklarını ortaya koydu. Hotz
                                                                                                      bu konu hakkında, “Akademisyenler, harfleri
                                                                                                      ve sayıları eşleştirirken bilgileri daha hızlı ve
                                                                                                      daha doğru bir şekilde işlediler. Zihinsel işlem
                                                                                                      performanslarındaki düşüş genel olarak daha
                     F                                                                                azdı.”
                     Full Otomatik Distilasyonull Otomatik Distilasyon
                     Kolorimetrik Titrasyonimetrik Titrasyon
                     Kolor                                                                            BEYNE KÜÇÜK BIR DOKUNUŞ
                     W                                                                                Bulgular, beynin genç kalmasında eğitimin
                     Wi-Fii-Fi
                                                                                                      olumlu bir etkisi olduğu yönündeki
                                                                                                      araştırmalara katkıda bulunuyor. Önceki
                                                                                                      çalışmalar, beynin hızlı çalışmasının sinir
                                                                                                      ağlarının bütünlüğüne bağlı olduğunu ileri
                                                                                                      sürer. Bu ağlar hasara uğrarsa zihinsel işlem
                                                                                                      hızı düşer.

                                                                                                      Nöropsikolog Lutz Jäncke, “Yüksek düzeyde
                                                                                                      bir eğitimin, insanların yaşamları boyunca
                                                                                                      nöral ve bilişsel ağlarda bir artışa yol açtığını
                                                                                                      ve deyim yerindeyse rezerv oluşturduklarını
                                                                                                      düşünüyoruz. Yaşlılıkta, beyinleri meydana
                                                                                                      gelen bozuklukları daha iyi telafi edebilir.”
                                                                                                      Ayrıca nöropsikolog Jäncke, yaşlılığa kadar
                                                                                                      aktif olan beyinlerin dejenerasyon süreçlerine
                                                                                                      daha dayanıklı olmasının mümkün olduğunu,
                                                                                                      ancak bunun devam eden uzun vadeli
                                                                                                      çalışmanın sonraki seyrinde doğrulanması
                                                                                                      gerektiğini ekliyor.
                                                                                                      Kaynaklar:
                                                                                                         Ê  https://neurosciencenews.com/
                                                                                                          education-aging-brain-19858/
                                                                                                         Ê  https://www.bilimya.com/beynin-
                                                                                                          yaslanmasini-geciktirmek-mumkun-mu.
                                                                                                          html
                                                                                                      Çeviren: Beyza Zeynep Kur
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17