Page 4 - LabMedya - 54
P. 4

4               GIDA                                                                                     www .labmedy a.c om














                                      Prof. Dr. Kadir HALKMAN
         YENİ MASAÜSTÜ                 Ankara Üniversitesi
         EKİPMAN                       Gıda Mühendisliği Bölümü
         GURUBUMUZ                     Öğretim Üyesi

          ISITICILI MANYETİK KARIŞTIRICI
          VORTEX MİKSER               PROBİYOTİK
          MEKANİK KARIŞTIRICI
                                      SAYISI
          HOMOJENİZATÖR






                                      Merhaba,                        beslemede kullanılan probiyotiklerin   aerogenes varsa, koloni morfolojileri
                                      Yazının ilerleyen bölümü, teknik ayrıntı   yararını belirlemek ağırlık artışı, süt verimi   ve mikroskobik morfolojilerine göre
                                      içermektedir. Özellikle genel ve selektif   vb. ölçümlerle kolaylıkla yapılabilir. Insanlar   birbirlerinden ayırt edilemezler. Böylesi
                                      besiyeri kavramını bilen meslektaşlarımın   için hazırlanan probiyotik ürünlerde ise   durumlarda örneğin rastgele 20 koloni
                                      itirazını öğrenmek isterim. Bir tarihte   anket çalışmaları ve/ veya kan analizleri ile   izole edilir, izolatlar biyokimyasal ya da
                                                                      devam ediliyor.
                                                                                                        genetik esaslı testlerle tanımlanır, sonra
                                      değerli hocam, ağabeyim, üstadım olan
             400 ºC                   Prof. Dr. Aydın Öztan, “Bırak, onların da   Şimdi biraz daha teknik ayrıntı ile   6. Bu gibi basit uygulamalar, laktik asit
                                                                                                        basit orantı ile sayı belirlenir.
                                      burada öğreneceği şeyler var” demişti ve
                                      bu bildiriş, benim hayata bakış açımı çok
                                                                                                        çoğu kez geçerli değildir. Çünkü;
                                                                      bu konuda sağlıklı bir analiz sonucu
                                      ciddi şekilde olumlu yönde etkilemişti.   devam edeyim. Ben, hiç kimseye   bakterileri ve özellikle probiyotikler için
                                      Şimdi “Bırak onların da burada sana   veremem. Aşağıda, probiyotiklerin çok   - Bazıları, günlük kullandığımız agarlı
                                      öğreteceği şeyler var” aşamasındayım.   büyük çoğunluğu bakteri olduğu için   besiyerlerinde gelişerek koloni
                                                                      mikroorganizma yerine bakteri deyimi   oluşturamazlar. Bunların koloni
                                      Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de   kullanılmıştır, ancak genel anlamda başta   oluşturabilmeleri için bazı özel besiyeri
                                      probiyotik mikroorganizmalara rağbet   probiyotik mayalar da bu genellemeye girer.   bileşenlerine (vitaminler, aminoasitler,
                                      giderek artıyor. Insanlar, probiyotik   Devamında farklı mikroorganizma grupları   iz elementler vb.) gerek duyarlar. Bu
                                      tüketirlerse ayak parmağındaki nasır dâhil   için de aynı teknik bilgi geçerlidir.  bileşenlerin ne(ler) olduğu bazen ticari
                                      olmak üzere her hastalığa iyi geleceğini                          sırdır bazen de konu üzerinde yeterli
                                      ve devamında saç dökülmesini de   1. Her şeyden önce bunlar, benim klasik   literatür yoktur. Asıl sorun budur.
                                      önleyeceğini düşünmeye başladılar. Bu,   mikrobiyoloji laboratuvar bilgilerim ve   - Bifidobacterium spp. için geliştirilmiş
                                      şaka değil. Doğrudan bana sorulan bu   deneyimlerimdir. Başka laboratuvarlarda   TOS-propionate agar gibi bazı
                                      vb. onlarca saçma soru var. “Bilemem,   özellikle moleküler yöntemlerle çok daha   besiyerlerinde laktobasiller gelişemez
                                      konunun uzmanı değilim” diyorum. Bu kez   fazla tatmin edici sonuçlar alınabilir.   ama laktobasiller için geliştirilmiş MRS
                                      de benden konunun uzmanı doktor ismi   En büyük kazancım, öğrencilerimin bu   agarda Bifidobacterium spp. gelişebilir.
                                      sorguluyorlar. “Onu da bilemem” dediğimde   konuda ilerlemiş olması ve bana yeni bir   - Probiyotikler genellikle karışık mikroflora
                                      çok farklı tepkilerle karşılaşıyorum.   şeyler öğretmesi olacaktır.   olarak pazarlanır. En Muhtemel Sayı
                                                                      2. Herhangi bir numunede canlı bakteri   (EMS) yöntemiyle kabaca sayım
                                      Probiyotikler, sadece insan değil hayvan   sayımı denildiğinde asıl olan katı   yapılabilir. Bu uygulamada analiz edilen
                                      beslenmesinde de çok uzun zamandan beri   besiyerinde koloni sayımıdır. En   probiyotiklerin yağsız süt (%10 skim
                                      kullanılıyor. Yararları konusunda yüzlerce   Muhtemel Sayı (EMS) yöntemi de var,   milk) ortamında gelişebildiği varsayılır.
                                      bilimsel makale var. Sağlık üzerinde   ona birazdan ayrıca değineceğim.  Standart seyreltme ve inkübasyon
                                      olumsuz etki yaptığı konusunda bilimsel   3. Basitçe, sayımı istenen bakteri uygun   sonunda toplam canlı probiyotik sayısı
                                      bir makaleye rastlamadım. 2018 Temmuz   bir katı besiyerinde gelişerek koloni   EMS olarak belirlenir. Burada temel
                                      ayında hekim tavsiyesi üzerine probiyotik   oluşturmalıdır. Bakteri, bilinen uygun   handikap şudur: Bir numunede [A], [B],
                                      bakteri içeren kapsül kullandım ve hafifçe   bir katı besiyerinde gelişerek koloni   [C], [D] ve [E] bakterilerinin her birisinin
                                      ishal oldum. Olurmuş, “Sorun değil, devam   oluşturamazsa klasik yöntemlerle   8 log KOB/g şeklinde bildirildiğini
                                      et, bağırsakların alışır” dediler ama ben   sayılamaz.            varsayalım. Kültürel sayım yapılabilmiş
                                      hafif ishalin bana göre uzun sürmesi nedeni   4. Bazı bakteriler, analiz edilecek   olsa idi sonuç ~8,7 log KOB/g olarak
                                      ile devam etmedim. Maksat, huysuzluk   numunede tek bir tür (örneğin, E. coli   bulunacaktı ancak EMS sonucu yine
                                      olsun.                            ya da Bifidobacterium spp.) olarak   8 log EMS/g olarak hesaplanacaktı.
                                                                        bulunur. Uygun bir katı besiyerinde   Bu önemsiz bir farktır, ancak bu 5
                                      Son 1-2 yıldan beri insan ve/ veya hayvan   tek türün sayımı kolaydır ancak tek   bakteriden sadece [A]’nın gerçekten 8
                                      beslenmesi amacıyla kullanılan çeşitli   besiyerinde birden fazla türün sayılması   log KOB/g olduğu ve diğer 4 bakterinin
                                      probiyotik ürünlerdeki mikroorganizmaların   her zaman mümkün olmayabilir ya   numunede 0 KOB/g olduğu koşulda
                                      sayısı öğrenmek isteniyor. Bu isteklerin çok   da çok uğraştırabilir. Bir numunede   EMS sonucu yine 8 log EMS/g olarak
                                      büyük çoğunluğu, ithal ürünlerdeki beyan   hem E. coli hem Citr. freundii hem de   hesaplanacaktır. Sonrasında mikroskobik
                                      edilen probiyotik sayısının doğrulanması   Kleb. pneumoniae varsa VRB+MUG   morfoloji ile devam edilmesi her koşulda
                                      amacını taşıyor. Elimden geldiği ölçüde   besiyerinde her üç bakteriyi ayrı ayrı   tatmin edici sonuç vermeyebilir.
                                      laboratuvar bulgularımın sadece teknik bir   sayabilirim çünkü koloni morfolojileri
                                      ön bilgilendirme olduğunu, bu bulguların   farklıdır. Burada önemli olan, tek   Sonuç olarak ustamın adı Hıdır, elimden
                                      insan ya da hayvan beslemede asgari canlı   besiyerinde sayım yapılacak ise farklı   gelen budur.
                                      bakteri sayısı olarak önemli bir şey ifade   türlerin gelişme parametreleri aynı olmalı
                                      etmeyeceğini, bu sonuçların ticarette ya   ve sağlıklı bir sayım için sayıları yakın   Sevgiyle,
                                      da mahkemede hiçbir işe yaramayacağını   olmalıdır.
                                      anlatmaya çalışıyorum. Bana göre hayvan   5. Numunede Citr. freundii ve Ent.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9