Page 38 - LabMedya - 51
P. 38

38               BİLİM VE TEKNOLOJİ                                                                       www .labmedy a.c om
















         Dr. Öğr. Üyesi Emir Alper TÜRKOĞLU
         Sağlık Bilimleri Üniversitesi,
         Eczacılık Fakültesi





                                      Biyosensör piyasası hızla gelişmekte   ile yaygın incelenen bir patojen olması   biyobelirteçlerin ölçümü, hasarın doğru
                                      ve bu cihazlar üzerine birçok araştırma   ve pek çok salgınla ilişkilendirilmesi   bir şekilde teşhis edilmesini ve uygun bir
                                      yapılmakta. Biyosensör araştırmaları   açısından model organizma olarak   hasta bakım stratejisinin tasarlanmasını
                                      birkaç on yıl önce başlamış olsa da son   seçilmiştir. Bu organizma ile kirlenme   sağlar.
        BİYO-                         yıllarda nanoteknoloji araştırmalarının   genel olarak dışkı kontaminasyonunun   Kardiyak troponin I sadece kalp
                                      biyosensör teknolojisini beslemesiyle bu
                                                                      göstergesi olarak görülür. Su kalitesinin
                                                                                                      dokusunda bulunur ve bu nedenle bu
                                                                      düşmesine ve gıda ürünlerinin
                                      alanda katma değeri yüksek çalışmalar
        SENSÖR-                       yapılmaya başlandı. Son günlerde   bozulmasına ve idrar yolu enfeksiyonu   biyobelirteç miyokard hasarın teşhisinde
                                                                                                      aranılan belirteçlerden biri olarak kabul
                                                                      gibi bazı klinik sağlık sorunlarına da
                                      okuduğum iki çalışmadan bahsetmek
                                                                                                      edilir. Bu biyobelirtecin tespitinde birçok
        LER                           isterim sizlere.                neden olmaktadır. Ayrıca sıklıkla ölümle   analitik cihaz kullanılabilir. Laboratuvar
                                                                      sonuçlanan salgınlara sebep olmaktadır.
                                                                                                      test yöntemleri doğru ve güvenilirdir
                                                                      Yapılan çalışmada antikor gibi pahalı
                                                                      malzemeler kullanılmadan hızlı ve   ancak zaman alıcı, iyi eğitimli personele
                                                                      güvenilir çözüm sunabilecek aminoasit   ihtiyaç duyarlar ve hasta başı test
                                                                      temelli biyomimetik tanıma yaklaşımı   amaçlı kullanılamazlar. Hasta başı
        Başlarken Labmedya ve köşe                                    kullanılmıştır. Seçiciliğinin belirlenmesi   testler ele alındığında, elektrokimyasal
        üzerine…                                                      için de morfolojik benzerlikleri ve gram   immünosensörler, hızlı tepki vermeleri
                                                                      pozitif özelliklerindeki benzerlikleri nedeni   ve taşınabilirliği kolaylaştıran
        Labmedya koskoca bir seneyi ve 9                              ile sırasıyla Bacillus ve Stapphylacoccus   minyatürleştirme kolaylıkları nedeniyle
        yıla sığan 50 sayıyı geride bıraktı.                          türleri kullanılmıştır. Hem çözelti   uygulanabilir bir alternatif sunarlar.
        Gazetede bana ayrılan bu köşede,                              ortamında hem de elma suyu gibi doğal
        zaman zaman sizlerle birlikte                                 ortamlarda yapılan çalışmalarda hem   Nanoyapılı malzemeler elektrokimyasal
        olacağım. Labmedya sizlerin de bildiği                        optik temelli Yüzey Plazmon Rezonans   immünosensörlerin duyarlılığını ve
        üzere laboratuvar sektörünü temel                             (SPR) hem de kütle duyarlı bir yöntem   tekrar üretilebilirliğini artırmak için
        alan geniş bir yelpazeye sahip bilimsel   Patojen bakterilerin erken saptanması   olan Kuartz Kristal Mikroterazi (QCM)   belirgin faydalar sağlamıştır. Son
        haber ve popüler bilimsel makalelerin   klinik açıdan büyük öneme sahiptir.   temelli biyomimetik sensörler ile 2   yıllarda, karbon nanotüpler, üstün
        yayınlandığı süreli bir yayın organı.   Genel olarak patojen bakterilerin tayini   dakikanın altındaki cevap süreleri ile   elektrokimyasal özelliklerinden dolayı
        Ülkemizdeki popüler bilimsel dergiler   için bakterilerin kültür ortamında   hızlı ve seçici bir patojen tayin yöntemi   sensör teknolojisinde kendine önemli bir
        tüm bilim dallarını ve disiplinleri   çoğaltılması ve bir mikrobiyolog   alternatifi sunulmuştur. Konuyu daha   yer bulmuştur. Yapılan çalışmada kardiyak
        konu alarak yayın yaparken,   tarafından incelenerek, mikroskop   detaylı bir şekilde incelemek isterseniz,   troponin I’i analiz etmek için yüzeylerinde
                                                                                               1
        Labmedya tematik denilebilecek   altında ya da PCR ile tanımlaması ve   ileri okuma bölümünden çalışmanın    oldukça erişilebilir nanotüplere sahip
        özelleşmiş alanlarda yayın yaparak   sayımı gerekir. Bu yöntemlere ek olarak   bilgilerine ulaşabilirsiniz.  nanokompozit nanofiberlere dayanan
        bu günlere gelmiş. Bu nedenledir ki,   antikor temelli yöntemler de bakteri                   yeni bir elektrokimyasal immünosensör
        laboratuvar, sağlık ve yaşam bilimleri   tayininde kullanılır. Her üç yöntem                  geliştirilmiş. Yeni geliştirilen
        gibi aslında birbirleriyle çakışan   de belirleyici kesin sonuçlar verir.                     immünosensörler, normal kişinin klinik
        bu makrodisiplinlere ilgi duyan   Antikor temelli yöntemlerin maliyet ve                      sınır çizgisinden miyokard enfarktüslü
        okuyucular birçok yazıda bireysel   raf ömrü sorunları vardır. Geleneksel                     hastalarda bulunan konsantrasyona
        merak ve gelişimleri için bir şeyler   olarak kültür ve koloni sayımına dayalı                kadar geniş bir aralıkta kardiyak
        bulmaktalar. Süreli yayıncılığın ne   yöntemlerde, çalışılan patojene göre                    troponin I tespiti için oldukça etkili
        demek olduğunu bilen biri olarak   sonuç almak bir haftaya kadar sürebilir.                   olmuş. Araştırmacılar geliştirilen bu
        bugüne kadar emeği geçen herkese   PCR analizleri daha kısa sürse de hazırlık                 biyosensörün nispeten düşük tespit
        okuyucular adına teşekkür etmek   basamaklarının uzunluğu ve olası                            limiti, geniş tespit aralığı, güvenirliliği,
        isterim, nice senelere...     genetik kontaminasyonu engellenmesi                             tekrarlanabilirliği ve kararlılığı göz önüne
                                      için titiz çalışılma zorunluluğu sebebi ile                     alındığında gelecekte hasta başı teşhis
        İlk yazımızda köşe hakkında   sonuç alınması saatler alabilir. Ancak,                         için kullanılabilecek umut verici bir
        bahsetmekte de yarar var. Ülkemizde   üreme hızları ve patojenik etkileri   Epidemiyolojik açıdan bakıldığında,   aday olabileceğini savunmaktalar. Daha
        ve Dünya’da birçok bilimsel gelişme   düşünüldüğünde bakteri tespiti için hızlı   kardiyovasküler hastalıklar dünyada   ayrıntılı bir şekilde konuyu incelemek
        cereyan etmekte. Bu bilimsel   yöntemler kullanmak önemlidir. Burada   birçok kişinin müzdarip olduğu   isterseniz, ileri okuma bölümünden
                                                                                                             2
        bilgininde bir şekilde topluma   biyosensör temelli analiz çalışmaları   rahatsızlıklardan. Miyokard defektlerinin   çalışmaya  ulaşabilirsiniz.
        indirilmesi ve toplumdaki her   alternatif bir yöntem olarak giderek   erken ve doğru tedavisi, özellikle
        katmanın bilgilendirilmesi bilincini   önem kazanmaktadır. Örnek olarak,   akut miyokardinfarktüsü (AMI) çeken   İleri Okuma
        görev edinen Labmedya’da yaşanan   yapılan bir çalışmada bakterilerin hızlı   hastalarda kalbin geri dönüşümsüz
        bu gelişmelere küçük dokunuşlar   analizine yönelik sentetik reseptör   hasarını önleme ve sağkalım oranını   1 Yılmaz et al. (2015) Whole cell imprinting based
        yapmayı, kısa bir şekilde değinmeyi   üretimine dayanan ve hedef bakterinin   artırmak açısından önemli. Ani göğüs   Escherichia coli sensors: A study for SPR and
        planladık.                    kalıp olarak kullanıldığı ve bu kalıbın   ağrısı, nefes darlığı ve bulantı gibi bazı   QCM, Sensors and Actuators B: Chemical, 209;
                                      çevresinde kendiliğinden düzenlenme   klasik AMI belirtileri olmasına rağmen,   714-721.
        Keyifle okumanızı umuyorum.   ile tanıyıcı moleküler çevrenin   AMI vakalarının önemli bir kısmında   2
                                      oluşturulduğu bir yöntem kullanılmıştır.   dikkat çeken belirtiler görülmez ve   Rezaei et al. (2018) An electrochemical
                                      Burada Escherichia coli (E. coli), gerek   sessizdirler! Bu nedenle, sürekliliği   immunosensor for cardiac Troponin I using
                                      su kaynaklarında gerek gıda ürünlerinin   sırasında veya miyokard hasarından   electrospun carboxylated multi-walled carbon
                                      analizinde ayrıca klinik değeri sebebi   hemen sonra dolaşıma salınan kardiyak   nanotube-whiskered nanofibres, Talanta, 182;
                                                                                                      178-186.
   33   34   35   36   37   38   39   40   41   42   43