Page 61 - LabMedya - 48
P. 61

61
       www.labmedya.com















                                                                                       ANALIZ VE LABORATUVAR

                                                                                          TEKNOLOJILERI FUARI









              NEANDERTAL



                            BEYNİ



             GELİŞTİRİLİYOR




                                  Alper AKARSU

       Neandertaller 40.000 yıl önce yok   aracı ile Neandertalize insan pluripotent
       oldu. Ancak yeni teknoloji sayesinde   kök hücrelerini veya vücuttaki herhangi
       Kaliforniya’da bulunan bir laboratuvardaki   bir hücreye dönüşebilen olgunlaşmamış
       petri kaplarında bu mağara adamlarının   hücreleri kullandılar. Kök hücreler beyin
       bezelye büyüklüğünde sinir topaklarından   organoid olmak için 6-8 aylık bir süre
       oluşan beyinleri büyütülmekte.    içinde koordine edildi. Hücre kültür
                                         ortamında büyütülen ve olgunlaştıkların
       Peki araştırmacılar bu beyinleri   çıplak gözle görülebilen neanderoidler
       neden yetiştiriyor ve onlar üzerine   yaklaşık 0,5 cm boyutundaydı. Mini
       araştırma yapıyor? Cevap çok basit:   beyin hücreleri vaskülerize (yeni damar
       ‘Bu küçük sinirsel topakları sayesinde,   oluşumu ve gelişimi) olmadığı için
       Neandertallerin neden yok olduğu ve   fazla büyüyemiyorlardı, çünkü normal
       Homo sapiens'in neden gezegenin büyük   beyin hücreleri gibi kan damarlarından
       bir kısmına hakim olduğunu ortaya   beslenmiyorlardı.
       çıkarabilir’.
                                         Gelecekte bu mini beyinler içinde biyo
       Neandertaller etkileyici canlılar. Çünkü   yazıcılar ile yapay damar meydana
       Dünya'yı bizimle paylaştılar ve şu anda   getirerek daha büyük organoidler
       bilim insanlarının ellerinde onlarla ilgili   geliştirmek mümkün olacaktır.
       genetik kanıtlar var. Belki de neandertal                                         18-20 NİSAN 2019
       ve insan beyni arasındaki genetik   Araştırma ekibi şu sıralar başka ilginç bir
       farklılıklar onların ölümü ve bizim   konu ile uğraşıyor. İnsan mini beyinleri
       başarımızı açıklayacak.                                                                ICEC – LÜTFI KIRDAR
                                         tarafından gönderilen elektriksel beyin
                                         sinyallerini ölçmek amacıyla robotlar için                  ISTANBUL
       Bu konuya yoğunlaşan bilim insanları
       Neandertallerin önceden fosil     bir yol geliştirdiler. Ekip, robotları mini
       kemiklerinden çıkarılan ve diğer   beyinlerle birleştirerek, beyni, çevreyi        www.expoanalytech.com
       araştırmacılar tarafından genetik kodu   keşfetmesi için beynin yönlendirmesine
       aydınlatılan genomunu modern insanlarla   yardımcı olacak bir öğrenme geri
       karşılaştırdılar. Araştırmacılar, iki tür   besleme döngüsü yaratma üzerinde
       arasında önemli farklılıklar gösteren 200   çalışma yürütüyorlar. Nihayetinde,
       aday genden sadece birine odaklanmaya   Neandertalize edilmiş organoidin öğrenme
       karar verdiler: NOVA1 olarak bilinen bir   yeteneğinin test edilmesi için onu robotla
       ana gen ekspresyon regülatörü. NOVA1   karşılaştırmak istenmekte.
       nöral gelişim sırasında yüksek oranda
       işlev gösterir ve otizm, şizofreni gibi nöral   Organoid araştırmaları hangi genetik
       durumlarla bağlantılıdır. NOVA1 geni,   varyantların insan başarısı için önemli
       insanlarda ve Neandertallerde oldukça   olduğunu ortaya çıkarabilir. İlerleyen   Destekleri ile:
       benzerdir, ikisi arasında sadece tek bir   süreçte bizi insan olarak benzersiz kılan
       baz çifti farklılık gösterir.     ve olumlu olarak seçilmiş olan genetik
                                         değişimlerin neler olduğunu öğreneceğiz.
       Bilim insanları laboratuvarda organoid                                                BU FUAR 5174 SAYILI KANUN GEREĞİNCE TOBB
       olarak bilinen mini insan organlarını   Kaynak                                          (TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ)
       kısa bir süre önce yetiştirmişlerdir.   Laura Geggel, Mini Neanderthal Brains Are Growing   DENETİMİNDE DÜZENLENMEKTEDİR.
       Neanderthal beyinlerini (Neanderoids   in Petri Dishes, https://www.livescience.com/62916-
       olarakta bilinmekte) yetiştirmek için,   mini-neanderthal-brains.html (Erişim tarihi:
       CRISPR olarak bilinen gen düzenleyici   29.06.2018)
   56   57   58   59   60   61   62   63   64