Page 4 - LabMedya - 41
P. 4

4                                                                                                                  www.labmedya.com








                                            YOĞURT VE KANSER KONUSU:



                                            ŞAKA OLMALI AMA

                Prof. Dr. Kadir HALKMAN
                Ankara Üniversitesi
                                            ÇOK KÖTÜ BIR ŞAKA
                Gıda Müh. Böl.




                                            sanayisi ürünlerini reddeden ve ekmeğini,   06) Biraz temel endüstriyel mikrobiyoloji   11) Belirtmiş olduğunuzun aksine kapitalist
                                            salçasını, peynirini vb. ürünleri kendisi   bilgilerimizi tazeleyelim. Kapalı bir ortamda   ekonomi sadece Türkiye’de değil, tüm
          Merhaba,                          yapmaya çalışan yakın dostlarım var. Saygı   bulunan tüm canlı türleri, kendilerinin   gelişmiş/ gelişmekte olan ülkelerde aynı
                                            ile karşılıyorum. Çok ağırlıklı olarak Ankara   oluşturdukları metabolizma ürünlerinden   yoğurt mayasını piyasaya sürdü. Artık eski
          Geçtiğimiz günlerde basın yayın organlarında   Piyasasında bulunan Atatürk Orman Çiftliği   rahatsız olurlar. Basitçe insanların olduğu   kitaplarda yazan Streptococcus thermophilus
          Sn. Yrd. Doç. Dr. tarafından verilen bir demeç   ürünü kırmızı kapaklı cam kâsede Çiftlik
          yayımlandı. [Dr. Dizdar, kanser hastalığının   Köy Yoğurdu ve yine Atatürk Orman Çiftliği   tümüyle izole bir ortamda soluma sonunda   ve Lactobacillus bulgaricus yerine başka
          her geçen gün artığını belirterek, “Etrafımızda   evde yoğurt yapma setinde kullanılan   ortaya salınan karbondioksit insanları   laktik asit bakterileri yoğurt kültürü
          her gün birisine kanser teşhisi konulduğunu   yoğurt mayası, benim laboratuvarımın   öldürmeye başlar ya da temel metabolizma   olarak kullanılıyor. Bunlar ağırlıklı olarak
          duyuyoruz. Uzmanlar, kanserdeki bu kadar   (Ankara Üniversitesi, Gıda Mühendisliği   ürünü olan idrar kapalı ortamda olan insanlara   Lactobacillus acidophilus Lactobacillus casei
          yoğun bir artışı yalnızca sigara, alkol ve   Bölümü) ürünüdür. Olabildiğince bu set ile   zarar verir.   ve Bifidobacterium bifidum, türleri. Bunlar
          obezite ile açıklamanın mümkün olmadığını   evde yoğurt yapmaya çalışıyorum ama her                   Str. thermophilus kadar dahi asitliğe dirençli
          düşünüyor. Beslenme açısından da birbirinden   zaman bulamadığım için endüstriyel yoğurt   İdrar miktarı arttıkça ölümler başlar ve artık o   değildir yani bunlarla yapılan yoğurdun
          çok farklı sosyal statüdeki insanlarda da   da tüketiyorum. A.O.Ç. ürünü evde yoğurt   kapalı ortamda daha fazla idrar salgılanamaz.   ekşimesi mümkün değildir. Bu yeni yoğurt
          kanser görülüyor. ‘Hayatınızdan çıkarın’   yapma setini tercih etme nedenim, endüstriyel   Mikroorganizmalar da böyledir. Basitçe; bira   kültürleri bir yandan probiyotik olma özelliği
          diyebileceğiniz neler var’ diye sorarsanız   yoğurdun kanser yapma endişesi değil, sadece   mayası sadece %5-6 alkol üretebilir ama daha   taşırken, diğer yandan biyoyararlılıkta artış
          bilim adamları olarak geçtiğimiz yıllarda bunu   duyusal olarak ekşi yoğurt tercih etmemdir.   fazla alkol üretemez. Oysa şarap mayası %11-  sağlıyor.
          çok tartıştık. Birinci sırada olan yoğurt hâlâ   Eşim ve oğlum ekşi yoğurdu değil, endüstriyel   13 hatta %15 alkol üretebilir ama daha fazlası
          ilk sıradaki yerini koruyor. Bizim ülkemizde   yoğurdun tadını seviyor. Olabilir, herkesin   kendine zarar verir.   12) Peki size kapitalist ekonominin
          yoğurt, diğer ülkelere göre açık ara daha çok   damak tadı farklı.                                    buradaki rolünü anlatayım. Konu bütün
          tüketilen bir üründür. Yoğurt, beslenmeden                          07) Aynı mantıkla yoğurt kültürü olan   gelişmiş ve gelişmekte olan ekonomilerde,
          öte insan vücudunun dengesinin korunması   03) Şahsınızın da bulunduğu önceki tarihli   Streptococcus thermophilus aside dirençli   süpermarketlerin mahalle bakkalının yerini
          açısından da çok önemlidir” dedi. Endüstriyel   bir kongrede açıkça şahsınızı kastederek   değildir, ortamda asitlik yükselince tam olarak   alması ile başladı. Süpermarketler gıda,
          yoğurtun yapay bir ürün olduğunu ileri süren   [Kültür Koleksiyonları ve Endüstriyel   [benden buraya kadar] der. Lactobacillus   kozmetik vb. pek çok üründe üreticiye şunu
          Dr. Dizdar, sözlerini şöyle sürdürdü: “Dolapta   Mikrobiyoloji (KÜKEM) Derneği Yönetim   bulgaricus ise oluşan asitliğe daha dirençlidir.   şart koştular: [Raf ömrünün yarısına gelen
          bekleyen yoğurdu haftalar boyunca üstten   Kurulunda beraber çalışma onuruna sahip   Hatta buzdolabı sıcaklığında bile yavaşça   ürünü çekip, yerine yenisini vereceksin]. Tabi
          yemeye devam etseniz bir şey olmuyor.   olduğum klinik mikrobiyoloji konusunda   gelişip asit oluşturmaya devam eder yani   yoğurt bundan en çok etkilenen gıdalardan
          Bunu ben defalarca test etmiş biri olarak   hocaların hocası olan Prof. Dr. Enver Tali   yoğurt yavaş da olsa ekşimeye devam eder.    birisi oldu çünkü o tarihlerde raf ömrü 7
          biliyorum. Biraz dikkat eden herkesin de   Çetin’in mezardaki kemiklerinin sızladığını,               gün kadardı. Ekşiyordu ve ufaktan küflenme
          bildiğini düşünüyorum. Bir ürün bu kadar çok   çünkü bir tıp doktorunun yoğurt yapmak için   08) Basitçe suş (ırk) farkı da vardır. Hepsi   başlıyordu. Üretici firmalar önce kabul etti.
          tüketiliyorsa, bu kadar derin bir değişime gitti   Karadeniz’den toprak getirin, çiğ sütü bununla   insandır ama sarı ırk, beyaz ırk, siyah ırk   Üretim tarihinden 3-4 gün sonra yoğurtları
          ise sorun var demektir. Bir gıdanın bozulma   mayalayın] şeklinde genel mikrobiyoloji ile   farkı açıktır. Buna bağlı olarak Lactobacillus   süpermarketlerden geri çekip yeni yoğurt
          biçiminin dönüşmüş olması, ekşimenin   asla bağdaşmayacak bildirgesi olduğundan   bulgaricus türü asit oluşturan kimi bakteriler   verdiler. Ancak sonuçta yoğurtlar ellerinde
          ötesinde küflenmeyi bile atlıyor olması,   yakınmış idim.           daha fazla asit oluştururken kimileri daha az   kaldı. Bunlardan süzme (torba) yoğurt ve ayran
          içerikte çok fazla değişiklik yapıldığını                           oluşturur. Bilimsel/endüstriyel terminolojide biz   yapmak da işe yaramadı. Zaten süzme yoğurt
          gösterir. Kimse kusura bakmasın. Bunlar   04) Gıda kimyası konusunda lisans düzeyinde   bunlara tembel suş (ırk) diyoruz.   ve ayran asıl olarak bize özgü ürünler ve
          yoğurt değil. Bu yoğurt yöntemi bilinçli bir   en basit bilgilerden yoksunsunuz ama gıda              başlıca kapitalist ülkelerde bunlar yok. Sonuçta
          şekilde Türkiye’ye dayatılıyor. Bu güçler,   teknolojisi üzerinde fikir yürütüyorsunuz. Çiğ   09) Peki şöyle yapalım: Yoğurt mayası olarak   batıdaki dev yoğurt fabrikaları [ekşimeyen
          yoğurda ilişkin Türkiye’deki yasal tebliğleri bile   sütten yoğurt yapılamaz. Çiğ süt içilebilir, çiğ   klasik bilimsel kitap bilgilerinden tümüyle   yoğurt yapılırsa raf ömrü uzar] mantığı ile
          değiştirdi.” Kendisinin bu konuda eleştirileri   sütten peynir yapılabilir, tereyağı elde edilebilir   vazgeçelim. Bu kitap bilgilerine göre ideal   yeni yoğurt kültürleri kullanmaya başladılar
          gündeme getirdiğinde bazı endüstriyel yoğurt   ama asla yoğurt yapılamaz. Yoğurt yapmak   yoğurt mayası çok yaklaşık 1:1 oranında   ve hemen arkasından Türk yoğurt üreticileri
          üreticilerinden, “Hocam size bozulmayan   için sütün ısıtılması ve proteinlerinin denatüre   Streptococcus thermophilus ve Lactobacillus   de bunları tercih etti. Arada probiyotik ve
          yoğurt verdik daha ne istiyorsunuz” diyenlerin   edilmesi zorunludur. Çiğ süte Karadeniz’den   bulgaricus içermelidir. Kapitalist ekonomi ile   biyoyararlılık kavramları da devreye girdi.
          olduğunu dile getirdi.] Sn. Dizdar’ın bu demeci   getirilen toprak ilave edilirse bir pıhtı elde   klasik bilimsel bilgiler her zaman örtüşmez.   Şimdi süpermarketler memnun çünkü satışlar
          tekzip ettiğini sanmıyorum.       edilir ama her pıhtı yoğurt değildir. Patojenik   Ben, kendi yoğurt fabrikamda kullanacağım   giderek arttı, yoğurt üreticileri memnun çünkü
                                            Salmonella enfeksiyonu nedeni ile ishal   yoğurt mayasını bilimsel kitaplarda tarif edilen   satışlar arttı, tüketiciler de giderek ekşimeyen
          01) Sn. Dizdar, hangi bilimsel verilere   olmuş insan ya da inek dışkısı ile çiğ sütü   Streptococcus thermophilus : Lactobacillus   yoğurda alıştı.
          dayanarak endüstriyel yoğurdun kansere yol   mayalarsanız bir pıhtı elde edersiniz.   bulgaricus oranını 1:1 yerine 1000:1 şeklinde
          açtığını iddia ediyorsunuz? Açıklar mısınız                         kullanırsam ve bir de tembel Lactobacillus   13) Yoğurt neden küflenmiyor sorgulamasının
          lütfen? [Bilim adamları olarak bu konuyu çok   05) Konu üzerinde ne kadar deneyiminiz   bulgaricus suşu kullanırsam, yoğurt yapar   birinci yanıtı pekâlâ küflenir şeklindedir.
          tartıştık] demişsiniz. Size öğretmek haddim   var bilemem ama ben gerek bilimsel gerek   mıyım? Yaparım. Raf ömrü boyunca ekşir mi?   Basitçe bu konuda endişeniz varsa,
          değil ama benim bildiğim kadarı ile bilimsel   sanayi danışmanı olarak, yoğurt ve peynir   Ekşimez. Sadece yoğurt oluşma süresi biraz   buzdolabında ne olsa küflenmiş bir şeyler
          tartışmalar somut veriler üzerinde yapılır.   starter kültürü konusunda tam olarak   uzar, daha fazla enerji harcamış olurum ama   oluyor. Basitçe küflenmiş gıdayı yoğurdun
          Kişisel endişelerinizi değil, doğru materyal   yıllarımı verdim. Boşa çalışmadım, öncesinde   sonuçta ekşimeyen yoğurt yapmış olurum. Bu   üzerine deydirin ve tercihen oda sıcaklığında
          ve metot kullanılmış bilimsel araştırma   TÜBİTAK-TARMİK-5 kodlu yoğurt mayasını   gibi basit çalışmaları üniversitelerde YL tezi   3-4 gün bekletin. Yoğurt küflenirse sorun yok
          sonuçlarını iletin. Sunacağınız bu bilimsel   hazırlayan ekibin üyesi idim. Devamındaki   değil, bitirme tezi olarak dahi vermiyoruz.   demektir. Küflenmezse yoğurda yasadışı olarak
          makaleleri sadece LabMedya gazetesinde   çalışmalarımda A.O.Ç. Yoğurt kültürü için   Ne olacak yani, Streptococcus thermophilus   koruyucu madde eklenmiş olacağı endişesi
          değil, başta GIDA Dergisi olmak üzere pek   endüstriyel yoğurt mayası kullanılmamış ve   : Lactobacillus bulgaricus oranını 1:1 yerine   ile marka ve parti numarası vererek ihbarda
          çok bilimsel dergide şahsınıza atıf yaparak   tam tabiri ile dağ köylerinden getirdiğimiz   1000:1 şeklinde düzenle, tembel suş   bulunun. Merdiven altı olarak tanımlanan
          kendi adımla yayımlanmasının sağlanacağı   yoğurtlardan yoğurt mayası (Lactobacillus   kullan, yoğurt oluşma süresini kayda al, koy   yoğurt işletmelerinde bu kimyasallar
          garantisini veriyorum. Kuşkusuz, ileteceğiniz   bulgaricus ve Streptococcus thermophilus)   buzdolabına ve her gün asitlik kontrolü yap.   kullanılıyor. Bu sorunun ikinci yanıtı ise
          bu bilimsel makaleler hakkında yorum yapma   elde etmeye çalıştık. Bu yoğurtlardaki baskın   Asitliğin hiç ilerlemediğini gör. Tez bitti.   doğrudan ambalaj sanayisinde gelişme, yoğurt
          hakkım saklıdır. Var mısınız Sn. Dizdar? Hodri   mikroflora enterokok idi. Hani, Prof. Dr. Enver      üreten fabrikalarda hijyen düzeyinin gelişmesi
          meydan. Bunları sunamazsanız, bari bundan   Tali Çetin hocamım mezarında kemiklerinin   10) Bu aşamada itirazı olan, itirazını söylesin   ve evlerimizde kullandığımız buzdolaplarının
          sonra açıklamalarınıza dikkat edin lütfen,   sızlaması konusu vardı ya; dağ köylerinden   ama önce devamını okusun. Konu aslında   daha iyi soğutmasıdır.
          insanları yanlış bilgilendiriyorsunuz.   gelen yoğurtlarda baskın mikroflora enterokok.   bu kadar basit görülüyor ama bu kadar basit
                                            Bir daha söyleyeyim: Her süt pıhtısı yoğurt   değil. Olayın bir de kapitalist ekonomi ayağı   Sevgiyle,
          02) Benim çok yakın çevremde de gıda   değildir.                    var.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9