Page 30 - LabMedya - 35

30 www.labmedya.com

Sonuç
Sivrisineklerden korunmada
bulunduğunuz koşullara uygun
ürün seçimi çok önemlidir. Eğer
sivrisineklerin yoğun olduğu bir
Yük. Kimyager yere kısa süreliğine gidecekseniz
Hasan ÖZ
daha düşük konsantrasyonda
sivrisinek kovucu sprey ya da losyon
kullanıp uygulamayı gerektikçe
Sinek Kovucular tekrarlayabilirsiniz. Her ne kadar
mevcut ürünler sağlığa zararsızlığı
yapılan testlerle kanıtlanmış olsa da,
bitkisel etken madde içeren ürünlerin
kullanımı sağlımız açısından en uygun
Yaz aylarında sineklerle başımız da bilinmektedir. DEET kadar etkin 1980’li yıllarda Bayer firması olanıdır. Bu ürünleri seçerken ve
mutlaka belaya girmiştir. Pek bir böcek kovucudur. Doğal olarak tarafından geliştirilmiş bir kullanırken dikkat edilmesi gerekenler
çoğumuz sinek kovucu ürünler elde edilebildiği gibi kimyasal olarak etken maddedir. Kimyasal şöyle özetlenebilir:
kullanarak bu soruna çözüm buluruz. sentezlenmesi de mümkündür[3]. olarak; 1-piperidinecarboxylic -Kısa süreli sineklerin yoğun olduğu
Piyasada pek çok sinek kovucu Bu etken madde karasinek ve acid 2-(2-hydroxyethyl)-1- ortamda kullanacağımız ürünlerin
etken madde konsantrasyonun
tablet, sprey, mendil, losyon v.b ürün sivrisinekler üzerine etkilidir. methylpropylester olarak yüksek olmasına gerek yoktur. Boş
bulmak mümkündür. bilinmektedir. Etken madde sinek, yere yüksek dozda kimyasala maruz
kene, sivrisineğe karşı geliştirilen kalmamak için bu durumlar için
Sinek Kovucu Ürünlerin Etken sprey, aerosol ve mendillerde düşük etken maddeleri ürünler tercih
Maddeleri kullanılmaktadır. Ağız yoluyla edilmelidir.
-Bu ürünlerin koruyuculuk süreleri etken
Sinek kovucu ürünlerde kullanılan alınması durumunda zehirlidir ve madde ve etken maddenin oranında
bazı etken maddeler: DEET, gözleri tahriş eder. Ürün içerisinde göre değişmektedir. Dolayısıyla ürün
p -mentan-3,8-diol, soya yağı, p -Mentan-3,8-diol belirli limitler içersinde toksik özellik üzerinde yazan bu süreler doldukça
sitronella (2-(1-Hydroxy-1-methylethyl)-5-methylcyclohexanol) göstermemektedir[6]. DEET kadar tekrar uygulanmalıdır.
etkili bir etken maddedir. -Mümkünden bitkisel ürünlerden elde

DEET: Akut toksik etki gösterdiğine dair veri edilmiş etken maddeli ürünler tercih
edilmelidir. (Sitemizde daha sonra
Sinek kovucu ürünlerin pek çoğunda yok iken; ancak yine de ciltte tahrişe, doğal sinek kovucular hakkında daha
DEET (N,N-dietil-m-toluamid) göze temasında olumsuz etkileri ayrıntılı bilgi verilecektir.)
maddesi bulunmaktadır. vardır[4]. Bu aktif maddeyi ihtiva eden -Özellikle çocuklar ve bebeklerde bu
sivrisinek kovucular 2 saat kadar bir ürünlerin kullanımına özellikle dikkat
korunma sağlar. Bu aktif maddeyi edilmeli, etken madde miktarına göre
ürün seçilmelidir.
ihtiva eden sivrisinek kovucular 3 yaş Picaridin -Ürün seçerken üreticinin kullanma
altı çocuklarda kullanılamaz. 1-piperidinecarboxylic acid 2-(2-hydroxyethyl)-1- talimatı mutlaka okunmalı, kullanılması
¬methylpropylester
riskli yaş grupları için ilgili ürün
Soya Yağı IR3535 kesinlikle kullanılmamalıdır.
%2 oranında soya yağı ihtiva eden -Ürünleri ağız yoluyla almamaya
DEET (N,N-Diethyl-m-toluamide) Merck KGaA firması tarafından dikkat etmeli, göz ve çevresine
ürünler sivrisineklere karşı 3 saat IR3535 adıyla tescil edilmiş bir uygulanmamalı, ağız yoluyla yoğun
Böcek öldürücü ilaçlarda 1957 kadar bir korunma sağlar. Bitkisel kimyasaldır. Diğer böcek kovucu bir şekilde maruziyet sonucu mide
yılından beri etken madde olarak kökenli olduğu için bu ürünler her etken maddeler gibi toksik testleri bulantısı, kusma gibi zehirlenme
kullanılan bu kimyasalın pek çok yaş grubunda ve istenilen sıklıkta yapılarak; toksik olabileceği dozlar belirtileri görüldüğünde en kısa
toksik testleri yapılmıştır. İnsan kullanılabilir. belirlenmiş, kullanma talimatlarına zamanda sağlık kuruluşuna
vücudu DEET’i absorbe eder, ancak uyulduğu taktirde sağlık açısından bir başvurmalıdır. Göze marufiyet
durumunda göz ve çevresi bol su
24 saat içinde idrar yoluyla vücuttan Sitronella riskin oluşmayacağı bildirilmiştir[7]. ile yıkanmalı, kalıcı kızarıklık, görme
atılabilmektedir. EPA tarafından bu Limonlu Melisa (sitronella) yağı, bozukluğu gibi durumlarda acilen bir
kimyasalın, ürün etiketinde yazan %14,2 linalool, %12 geraniol, sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır.
güvenlik önemlerine uyulduğu taktirde %8,2 sitronelol, %1 sitral içerir. -Bu tip ürünler cilde uygulanmadan
güvenli olduğu bildirilmiştir [1]. Ancak Limon nüanslı taze ot aromasına önce cildin küçük bir noktasına
yine de küçük çocukların bulunduğu sahiptir. Sitronella bitkisel kökenli uygulanarak; alerji testi yapılmalı,
ortamlarda kullanılmaması tavsiye bir böcek koruyucu olup, EPA’nın ciltte kaşıntı, kızarıklık, şişlik gibi
edilmektedir. Kanada Sağlık Bakanlığı araştırmalarına göre toksik etkisine etkiler görülmüyorsa; tüm cilde
DEET konusundaki çalışmaları rastlanmamıştır[5]. IR3535 etil 3-[acetil(butil)amino]propanoat uygulanmalıdır.
-Bu etken maddeler çok sayıda
ve önlemleri 2003 yılında revize dermatolojik ve toksik testten
etmiş ve 6 aydan küçük çocuklarda geçirilerek; güvenirlikleri kontrol
kullanılmaması, 6 ay ile 2 yaşındaki Picaridin edilmelerine karşın, sentetik ürünler
çocuklarda en fazla %10 DEET yerine bitkisel kökenli olanların tercih
içeren ürünlerin dikkatle kullanılması edilmesi daha doğru bir davranıştır.
gerektiği, 2-12 yaş çocuklarda %10
DEET içeren ürünlerin günde en fazla Kaynaklar
3 defa uygulanabileceğini bildirmiştir [1] Pesticides: Topical & Chemical Fact Sheets: The Insect Repellent
DEET, EPA (U.S. Environmental Protection Agency), http://www.epa.
[2]. gov/opp00001/factsheets/chemicals/deet.htm .
[2] Health Canada, Consumer Product Safety, Re-evaluation Decision
Document: Personal insect repellents containing DEET (N,N-diethyl-m-
toluamide and related compounds).
p -Mentan-3,8-diol: p -mentan-3,8- http://www.hc-sc.gc.ca/cps-spc/pubs/pest/_decisions/rrd2002-01/
index-eng.php .
diol böcek kovucularda kullanılan [3] p-Menthane-3,8-diol, Wikipedia The Free Encyclopedia, http://
en.wikipedia.org/wiki/P-Menthane-3,8-diol
etken maddelerden biridir. Bu madde [4] p-Menthane-3,8-diol (011550) Biopesticide Registration Eligibility
Document, EPA (U.S. Environmental Protection Agency), http://www.
okaliptüs ağacından elde edilen yağda epa.gov/oppbppd1/biopesticides/ingredients/tech_docs/tech_011550.
htm.
da az miktarda bulunmaktadır. Bu [5]EPA, R.E.D. FACTS: Oil of Citronella .
http://www.epa.gov/oppsrrd1/REDs/factsheets/3105fact.pdf, Erişim
nedenle bu yağ böcek kovucu olarak Tarihi:02.07.2012
[6] Pıcarıdın Technıcal Fact Sheet, http://npic.orst.edu/factsheets/
kullanılmakta ve Citridiol ticari adıyla Picaridintech.pdf.
[7]WHO: IR 3535 http://www.who.int/whopes/quality/en/
IR3535Interim.pdf.