Page 12 - LabMedya - 27

12 HABER SAYI 27

Düşüncenin

dilinden konuşmak

Artık beynimizin şifresini çözmeye başladığımız için,
düşüncenin oluşumuna dair ilginç soruları
yanıtlayabilir hale geldik mi?

Bilişsel Psikolog Steven Pinker’a birisi halindeki beyninde gerçekten çok
şaka amacıyla "zihnimizin nasıl çalıştığını daha hızlı koşuyordu. Bunun nedeni,
beş kelimede anlatabilir misin?" diye uykunun hafızayla ilgili ya da hatırlatıcı
sorduğunda hiç düşünmeden “Beyin fonksiyonuyla bağlantılı olabilirdi.
hücreleri düzen içinde ateşler,” demişti. Yani hafıza, uyku sırasında yeniden
İyi bir deneme, ama aslında bir bilinmezi canlandırma yoluyla öğrenilen şeyi
başka bir bilinmezle açıklamak gibi bir pekiştiriyordu.
şey bu. Yeniden canlandırma sırasında
Beyin hücrelerinin birbiriyle haberleşmek görülen hızlandırma etkisi “hayatımızın
için elektrik sinyalleri gönderdiği uzun gözümüzün önünden film şeridi
zamandır biliniyor. Bugün elektrotlardan gibi geçmesi” olarak ifade edilen
manyetik rezonanslı tarayıcılara kadar türden olguların açıklanmasına da
farklı teknolojilerle bu iletişimin biçimini yardımcı olabilir. Düşüncelerimiz
kaydedebiliyoruz. Fakat bu verileri nasıl sınırlanmadığında, yani uyku halinde iken,
yorumlayacağımızı henüz bilmiyoruz. bildiği yollardan “hızlandırılmış” bir halde
Nörologlar sinir hücresi kodunu geçebilir.
deşifre etmede bazı başarılar kaydetti.
Örneğin yapılan işe göre beynin hangi Bitkisel hayatta iletişim
bölgesindeki sinir hücrelerinin aktif hale Benzer bir teknik bitkisel hayata
geleceği biliniyor. Bu konudaki ilerleme girmiş hastalara uygulanarak iletişim
yavaş; ama son on yıl içinde dünyanın kurulmaya çalışılıyor. Bu hastaların
farklı bölgelerinde araştırmacılar daha kendilerine söylenenleri duyması ya
karmaşık bir projeye yoğunlaştı. Tüm da etraflarında olan bitenlerin farkında
şifreyi çözemesek de kendi bulgularımızı olması söz konusu olabilir; fakat hiçbir
kaydederek hangi modellerin hangi kaslarını kullanamadıkları için tepki
aktivitelere denk düştüğünü anlayabiliriz, veremiyorlar. Doktorlar bu hastalara,
diyorlar. beynin hipokampüs bölgesinde nasıl
Sayı: 27
Ocak - Şubat bir modeli harekete geçirdiği bilinen bir
2015 Gerek teorik alanda Hipokampüsü anlamak aktiviteyi hayal etmelerini istiyor. Buradan
ISSN: 2148-953X gerekse beyin-bilgisayar Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden elde edilen veriler deşifre edilerek hangi
Laboratuvar ve Sağlık Gazetesidir
Sahibi ve Sorumlu Yazı İşleri Müdürü
Süleyman GÜLER bağlantısı gibi pratik (MIT) Albert Lee ile Matthew Wilson beyin aktivitesinin hangi düşünceye denk
Editör alanlarda zihnimizin 2002’de ilk kuralları koydu. Önce yaşam düştüğü belirleniyor.
Taşkın EROĞLU iç işleyişini anlamak ağacında yakın akrabalarımızdan biri olan Böylece gelecekteki beyin taramaları
Grafik Tasarım
Özlem ALTAN DEMİR için üzerinde durulan sıçanlar labirentte koşarken beyinlerinden sırasında hastalardan bazı basit soruları
Danışma Kurulu başka uygulamalar da kayıt yapıldı. Beynin tümünü incelemek yanıtlarken bu aktiviteleri hayal etmeleri
Prof. Dr. Kadir HALKMAN var. Örneğin, gelecekte
Uzm. Yelda ZENCİR şu aşamada mümkün olmadığından, istenebilecek. Örneğin, soruya "evet"
Özlem Etiz SAĞDAŞ felçli bir hasta düşünce
Nevin KOÇAKER bildiğimiz bir bölge olan yön bulma ve cevabı vermek için tenis oynadığını,
Hukuk Danışmanları yoluyla robot kolunu, hafızadan sorumlu hipokampüsten (beyin ya da "hayır" cevabı için evin etrafında
Av. Ersan BARKIN hatta başka birini
Av. Murat TEZCAN çıkıntısı) başlandı işe. dolaştığını hayal etmesi söylenecek.
İdare Merkezi harekete geçirmek Sıçanlar labirentte dolaşırken nerede Bu şekilde bu hastalarla ilk kez iletişim
Eti Mah. Birecik Sok. No: 1/64 istediğinde benzer
Gazi İş Merkezi Maltepe / ANKARA oldukları ve hipokampüslerinde sinir kurulmuş olacak.
Tel: 0 312 342 22 45 tekniklere başvuracaktır.
Fax: 0312 342 22 46 hücrelerinin nasıl ateşlediği kayıt Gerek teorik alanda gerekse beyin-
e-posta : bilgi@labmedya.com altına alınıyor. Bu ateşleme modelleri bilgisayar bağlantısı gibi pratik alanlarda
Abonelik matematiksel bir algoritmaya yüklenerek zihnimizin iç işleyişini anlamak için
Ezgi ÇALIK
abone@labmedya.com labirentin hangi bölgesindeki modelle üzerinde durulan başka uygulamalar da
Yayın Türü örtüştüğü tespit ediliyor. var. Örneğin, gelecekte felçli bir hasta
Yerel Süreli
Hâlâ sınırlı da olsa ve sadece beynin düşünce yoluyla robot kolunu, hatta
Görsel Tasarım bir bölgesiyle ilgili belli aktiviteleri başka birini harekete geçirmek istediğinde
anlamamıza yarasa da bu güçlü bir benzer tekniklere başvuracaktır.
araç. Örneğin ekip, bu tekniği kullanarak,
www.prosigma.net - info@prosigma.net sıçanın labirentte koştuktan sonra
Basım Yeri uyuduğu sırada da beyninde koşu
Başak Matbaacılık ve Tan. Hiz. Ltd. Şti. anındaki hücre ateşleme modelinin Yazar: Tom Stafford
Anadolu Bulvarı Meka Plaza No:5/15
Gimat / ANKARA tekrarlandığını gördü. Kaynak: BBC Future
Tel: 0.312 397 16 17
Basım Tarihi Fakat işin ilginç yanı, uyku sırasında
OCAK 2015 - Ankara bu ateşleme yürmi kat daha hızlı
Ücretsizdir.
gerçekleşiyordu. Yani sıçan uyku
Labmedya Gazetesi’nde yayınlanan yazıların
sorumluluğu yazarlara aittir.
WHAT IS LABMEDYA ?
www.labmedya.com/en