Page 50 - LabMedya - 25

50 www.facebook.com/labmedya Yaşam Öyküsü

DNA’nın fikir babası Francis Crick

Lordu May yayınladığı taziye mesajında, “Crick,
tıbbın altın çağının kapısını aralamıştır” ifadesini
kullandı. Profesör Crick, genetik alanında yaptığı
araştırmalar sayesinde 1959 yılında Royal Soci-
ety üyesi olmuştu.
TIP GENETİĞİ TEMEL ALIYOR
Keşfin insan vücudu açısından önemi artık fazla-
sıyla biliniyor. DNA, biyo-teknoloji, gen tedavisi ve
kriminal kanıtlama başta olmak üzere birçok alanda
kullanılıyor. Kanserden şekere birçok hastalığın te-
davisinde, ilaç yapımında genetikten yararlanılıyor.
Şirketler ve araştırma kurumları, DNA çalışmaları-
na milyarlarca dolar bütçeler ayırıyorlar. Dünyada 8
milyon çiftçi genetik tarım yapıyor.
Stanford Üniversitesi öğretim üyesi ve genetik ala-
nında yaptığı araştırmalarla 1980 Nobel Ödülü’nün
sahibi Paul Berg, “Crick’e ne kadar ödül versek, ne
kadar teşekkür etsek azdır” şeklinde konuştu.
Bilimin en önemli buluşlarından birini gerçekleş-
tirdiklerinde Crick 36, Watson ise 24 yaşındaydı.
Watson, aldığı bursla Prof. Crick’in asistanı olarak
Cambridge Üniversitesi’nde çalışıyordu.
GENETİĞİ POLİTİKACILARDAN
KORUMAK
Keşfi yaptıkları zamanlar Crick ve Watson’un aklına
hiç gelmeyen bir konu da, buluşları DNA’nın ‘etik
Bu koskoca sınırları’ kavramıydı. Genetiğin gücünü keşfeden
yeryüzünün evrenin bilim dünyası, modern zamanlarda insanın elin-
merkezi olduğuna, London’dan Fizik dalında Bachelor of Science çıktı, müdavimi olduğu Eagle Pub’a girdi ve barda de tuttuğu potansiyeli nasıl kullanması gerektiğini
insanoğlunun da en ünvanını alarak mezun oldu. Crick daha sonra oturanlara “Dostlar, yaşamın sırrını buldum” diye tartışıyor. Bilimin politikacıların hırsına hizmet et-
tiğinde neler yapabileceğini atom bombası dene-
önemli mevkiyi işgal Caius College’da doktorasını tamamlayarak, bağırdı. Crick’in kendine özgü tutumuna alışmış yimi ile öğrenen bilim dünyası, genetiğin gücünü
ettiğine inanmak hiç Cavendish Laboratuvarı’nda ve Cambridge’de- olan dostları dışında, çok az kişi buna inandı. Crick, politikacıların eline vermek istemiyor. Bu nedenle,
ki Medical Research Council Moleküler Biyoloji
yıllar sonra bu anı şöyle açıklıyor: “O ilk şaşkın
de güç değildi. ... O Laboratuvarında çalışmaya başladı. Caius Colle- bakışları unutamıyorum, gerçi bilim dünyasındaki insan vücudu üzerinde yapılabilecek birçok genetik
araştırması, kapalı kapılar ardında kalmaması için
zamanlar yeryüzünün ge, Churchill College ve University College Lon- şaşkınlığın geçmesi yıllar aldı.” kamusal tartışma haline dönüştürülüyor. Bunların
yaşının on bin yıldan don’dan onursal unvanlar aldı. Crick ve Watson ikilisi, o zamanlarda inanılanın başında da insan klonlaması tartışması geliyor.
az olduğu akla yakın Crick doktora tezi için fizikçi Edward Neville da aksine genetik bilginin proteinler tarafından değil, CRİCK: YAŞAM UZAYDAN GELİYOR
Costa Andrade’nin laboratuvarında, yüksek sıcak-
aksine DNA tarafından taşındığını savundular.
geliyordu. Şimdi ise lıklarda suyun viskozite’ni ölçmeye çalıştı. Daha Dört tabanlı DNA her ikisine de A, C, T ve G harf- Francis Crick, ‘Life Itself: Its Origin and Nature’
dünyanın 4,6 milyar sonra bu çalışma için “Akla hayale gelebilecek en lerini verdiler. 1953’te yayımladıkları makalede (Yaşamın Kendisi: Yaşamın Kökeni ve Doğası) adlı
kitabında, Dünya’daki yaşamın ileri bir uzay uygar-
yıl yaşında olduğunu sıkıcı problem” demiştir. II. Dünya Savaşı’nda la- Crick ve Watson şöyle demişlerdi: “Bu yazıda, lığından gelen bir uzay gemisinden bırakılan mik-
Deoksiribo Nükleit Asit’in yapısını göstermeyi
boratuvarın çatısından içeri düşen bir bomba bütün
biliyoruz. ... evrenin 10 deney ekipmanını yok edince Fizik kariyeri yap- amaçlıyoruz, DNA’nın biyoloji açısından büyük roorganizmalarla başladığını savunmuştu. Kişisel
milyar ışık yılı kadar maktan vazgeçti. yenilikler getireceğini umuyoruz”. fikirlerinin “spekülatif” olduğunu itiraf eden Crick,
kimi zaman yanılabileceğini de şu sözlerle kabul et-
uzandığı herhalde akla II. Dünya Savaşı’nın ardından Crick 1947’de o ‘ONUN DOSTLUĞU BANA BİR mişti: “Her zaman, her şeyi doğru bilen bir kimse,
sığmazdı. sırada birçok fizikçinin yaptığı gibi biyoloji alanı- ONURDUR’ belli ki pek bir şey yapmamıştır”.
na kaydı. Bu geçiş sırasında yaşadığı güçlükler Meslektaşının vefatı ile ilgili olarak James Watson,
hakkında “neredeyse yeniden doğmam gerekti” “Onunla Cambridge’teki küçük çalışma odasında Crick’in diğer kitapları; ‘Molecules and Men’
rancis Harry Compton Crick (8 Haziran 1916 - demişti. Crick, döneminde fizik dalında yapılan (Moleküller ve İnsan 1966), ‘The Astonishing
Fö. 28 Temmuz 2004), İngiliz moleküler biyolog, büyük ilerlemelerin, biyoloji dalında da mümkün geçirdiğimiz iki yılı unutamıyorum” dedi. Halen Hypothesis, The Scientific Search for the Soul’
fizikçi ve nörobilimci. 1953’te James D. Watson olduğunu düşünüyordu. Cold Spring Harbor Laboratory’de çalışmalarını (Şaşırtıcı Hipotez: İnsan Ruhunu Bilimsel Olarak
ve Maurice Wilkins ile beraber DNA molekülünün Honor Bridget Fell yönetiminde, Cambridge’in sürdüren Watson, “Crick olağanüstü bir beyindi, Aramak -1994).
onunla beraber çalıştığım iki yıl benim için bir
yapısını keşfederek 1962 Nobel Fizyoloji ve Tıp Strangeways Laboratuvarında neredeyse iki sene onurdur, eksikliği herkes tarafından hissedilecek” ‘DEDİKODU İLE GENETİKÇİ OLDUM’
Ödülü’nü paylaşmıştır. Kariyerinin geri kalan kıs- boyunca sitoplazma’nın fiziksel özelleri üzerine ça- şeklinde konuştu. İngiltere’de bilim alanında üs- DNA’nın fikir babası İngiliz bilim adamı Francis
mında Salk Biyolojik Araştırmalar Enstitütüsü’nde lıştı. Daha sonra Cavendish Laboratuvarında Max tün başarı gösteren kişilerin üye olduğu Royal Crick, 1997 yılında Rutgers Üniversitesi’nde verdi-
J.W. Kieckhefer Araştırma Profesörü olarak görev Perutz ve John Kendrew’e katıldı. Society (İngiliz Kraliyet Cemiyeti) başkanı, Oxford ği bir konferansta kendisine genetik alanına nasıl
yaparak insan bilinci üzerine çalışmalar yapmıştır.
2004, 28 Temmuz’da 88 yaşında California, San girdiği sorusuna “Dedikodu Yöntemiyle” diyerek
AİLE VE EĞİTİM Diego’da öldü. izleyenleri şaşırtmıştı. “Dedikodu Yöntemi” şeklin-
Harry Crick ve Annie Elizebeth Crick’in oğlu Francis FRANKLİN’İN İZİNDE DNA HELİKSİ Şaşırtan Varsayım de ifade ettiği sistemi ise Crick, kendisini hayretler
Crick Northampton yakınlarında o zamanlar küçük şu: “Siz,” neşeleriniz, içinde izleyen bilim insanlarına şöyle anlatmıştı:
bir İngiliz kasabası olan Weston Favell’de doğmuş DNA’nın görüntülenmesi ve yapısının çıkarılması, üzüntüleriniz, “Doktorada iken ne yapacağıma tam karar vere-
ve büyümüştür. Babası ve amcası burada ayakkabı bilim dünyasındaki en önemli buluşlardan biri ola- anılarınız, ihtiraslarınız, memiştim, ne yapsam olurdu, her konuya ilgim
fabrikası işletmekteydi. Crick erken yaşta bilime ilgi rak tarihte yerini aldı. DNA ilk olarak Maurice Wil- vardı, sonra en çok istediğim konuyu bulmak için
göstermeye başlamıştı. Çocukken ailesi tarafın- kins ve Rosalind Franklin tarafından incelenmişti. benlik ve özgür bir ‘dedikodu testi’ geliştirdim. ‘En çok hangi konu
dan kiliseye götürülmesine rağmen, 12 yaşında Francis Crick ve James Watson kendi çalışmalarını, irade duygularınız ile üzerinde ileri geri konuşuyorsam, en çok hangi
annesine artık kiliseye gitmek istemediğini ve dini Franklin’in DNA heliksi üzerine yapıtığı araştırmala- aslında çok sayıda konu ile ilgili çevremdekilerle tartışıyorsam, o ko-
inançlar yerine bilimsel araştırmaları tercih ettiğini ra temellendirmişlerdi. Wilkins ve Franklin, 1950’de nuyu tespit etmeliyim’ dedim. Baktım ki, en çok,
söylemişti. DNA’yı X-ışınlarıyla görüntülemeyi başardılar. O za- nöron ve bunlarla tabiri caizse, dedikodusunu yaptığım konu, bugün
Northampton Gramer Okulu’nun ardından 14 mana dek DNA üzerinde benzer çalışmalar yürüten ilişkili moleküllerin bir ‘moleküler biyoloji’ dediğimiz alan. Kısaca ben ka-
Crick-Watson ikilisi, Rosalind Franklin’den kalan
yaşında burslu olarak Londra’daki Mill Hill Oku- resimleri ele alarak çalışmalarına katmışlardı. arada davranışından fayı canlı ile cansızın ayrıldığı çizgiye takmıştım, iyi
lu’nu kazandı ve en yakın arkadaşı John Shilston ibaretsiniz. de yapmışım.”
ile beraber matematik, fizik ve kimya dersleri al- ‘YAŞAMIN SIRRINI BULDUK’
maya başladı. 21 yaşında University College of Keşfi yapar yapmaz Crick, laboratuvardan koşarak Kaynak: Wikipedia ve NTV’den faydalanılmıştır.