Page 18 - LabMedya - 24

18 www.facebook.com/labmedya Haber

UTANGAÇLIK HAYAT BOYU DEĞİŞMEYEN BİR KARAKTER ÖZELLİĞİ Mİ?

apılan bilimsel çalışmalar öyle gösteriyor ki her- tırmacılar 11 yıl sonra aynı çocukların 13 yaşların-
Yhangi bir kişinin yeniliklerden kaçınması ya da daki davranışlarını gözlemliyorlar. 9 yıllık bir aradan
onlarla başa çıkabilmeyi başarması çocukluğunda- sonraysa 21 yaşlarındaki beyin MR'ları çıkarılıyor.
ki beyin fizyolojisi ve kimyasıyla yakın ilişki içinde Araştırmacılar çocukların küçüklüklerindeki huy-
bulunuyor. Tanımadıkları fotoğraflar gösterildiğinde larının 21 yaşında da halen gözlemlendiğini ve
çocukluğunda utangaç olan yetişkinlerin amigdala bu bulguların beyin görüntüleme teknikleriyle de
adı verilen beyin bölgelerindeki etkinleşme diğer desteklendiğini öne sürüyorlar. Ancak halen alan-
bireylere göre daha yüksek oluyor. Küçüklüğünde da daha fazla çalışmaya ihtiyaç bulunduğunu da
daha sosyal olan yetişkinlerinse bu beyin bölgele- belirtiyorlar.
rindeki etkinlik daha düşük oluyor.
Küçüklüğünde çekingen olan çocukların sosyal
Bilim insanları uzun yıllardır kişilerin mizaçların- kaygı bozukluğu geliştirebileceğine yönelik bir ta-
daki bu farklılıkların nedenlerine dair açıklamalar kım araştırmalar bulunuyor. Schwartz, çocuklukta
bulmaya çalışıyor. Huy ya da mizacın en önemli deneyimlenen bu hastalığın yetişkinliğe dair bir
öğelerinden biri sayılan yeniliklere karşı nasıl tep- depresyon işareti olabileceğine işaret ediyor. Sos-
kilerin verildiğiyse bahsettiğimiz çalışmanın odak yal kaygı bozukluğu yetişkinlerde SSRI adı verilen
noktası olmuş. Çekingen çocuklar yeni kişiler ya bir takım ilaçlar ve davranışçı terapiyle tedavi edile-
da durumlar karşısında ürkek davranıyorken, sos-
yal çocuklar onlara yaklaşmaktan çekinmiyor. biliyorken, çocuklardaki tedavi için hangi yöntemin
izlenmesi gerektiği ne yazık ki çok da net değil.
Harvard Tıp Okulu'ndan Carl Schwartz huy olarak
çocukluk dönemiyle yetişkinlik dönemi arasında Sonuç olarak yapılan bu çalışmayla araştırmacılar
bir bağlantı olduğunun altını çiziyor. Bireyler arası amigdala etkinliğinde saptanacak farklılıkların er-
huy farklılıklarının altında yatan nedenlerden biri ken dönemde fark edilip geleceğe yönelik önlemler
olaraksa amigdala faaliyetlerindeki farklılıkları öne alınabileceğini öne sürüyorlar. Son olarak belirttik-
sürüyor. leriyse her çekingenliğin sosyal kaygı bozukluğu ya
da depresyona yol açmayacağı. Çünkü mizaçları-
Harvard Üniversitesi'nde Jerome Kagan tarafından mız patolojik kategoriler değil.
yapılan çalışmada 2 yaşlarında bir grup çocuk çe-
kingen ve sosyal olmak 2 alt gruba ayrılıyor. Araş- Kaynak: BBC

UYKUSUZLUK

YENİ BEYİN HÜCRESİ OLUŞUMUNU ENGELLİYOR

rinceton Üniversitesi’nden Dr. Yapılan yeni bir araştırma uykudan mahrum kalmanın yeni beyin 72 saat uyumadan geçiremeyeceğini
PElizabeth Gould ve araştırma belirtiyor. Ancak her gece uyuması
grubunun fareler üzerinde yaptığı bu hücrelerinin oluşumunu engellediğini ortaya koyuyor. gereken miktardan biraz daha az
araştırma uykusuzluğun beyinde bellek ettiğini gözlemliyor. Diğer bir deyişle sonuçların doğrudan doğruya insanlar uyutulan denekler üzerinde de aynı etki
oluşumundan sorumlu hipokampüs araştırmanın sonucunda uykusuzluk için geçerli olup olmadığına dair ek gözlemlenirse çalışmanın çıkarımlarının
bölgesini etkilediğini ortaya koyuyor. Bu dolayısıyla yüksek seviyelere tırmanan çalışmaların yapılması gerektiğini çünkü ilginç olabileceğini ekliyor.
etkininse bir stres hormonundan dolayı stres hormonunun yeni bellek oluşumu
gözlemlendiği belirtiliyor. için gerekli olan beyin hücresi yapımını hiçbir kişinin çok zorunlu kalmadıkça Kaynak: BBC.
Uykusuzluk, bellek oluşumundan engellediği bulunuyor. Uykudan mahrum
sorumlu hipokampüs beyin bırakılan fareler bir hafta içinde normal
bölgesindeki yeni sinir hücresi uyku düzenlerini yakalayabilseler de,
oluşumunu yavaşlatıyor. sinir hücresi oluşumu normal seyrine
Araştırma grubunun çalışması 72 saat ancak iki haftadan sonra ulaşabiliyor.
boyunca uykusuz bırakılan farelerle Bugün, yetişkin beyninde gözlemlenen
böyle bir etkiye maruz bırakılmayan sinir hücresi yenilenmelerinin
farelerin birbirleriyle karşılaştırılmalarına altında yatan neden tam olarak
dayanıyor. Uykusuz bırakılan farelerin bilinemese de Dr. Gould ve grubu,
kortikosteron adı verilen stres uzun süre uykusuzluk sonrasında
hormonu seviyeleri normal gruba bilişsel işlevlerde oluşan sorunların
göre yükseliyor. Bunun yanı sıra,
beyinlerinin hipokampüs bölgesinde bu yenilenmenin yavaşlamasından
yeni hücre yapımı da yavaşlıyor. Stres kaynaklanabileceğini iddia ediyor.
hormonuyla yeni beyin hücreleri Konsantrasyon bozukluklarıysa bu
yapımı arasındaki ilişkiyi araştıran etkilerden biri olarak örnek veriliyor.
araştırmacılar, kortikosteron seviyesi Alanda uzman olan ve araştırmanın
normal düzeyde sabit tutulduğunda sonuçlarını yorumlayan Dr. Neil Stanley,
beyindeki hücre oluşumunun devam araştırmanın ortaya koyduğu bu