Page 37 - LabMedya - 20

Yaşam Öyküsü 37
www.facebook.com/labmedya
Çağında yaşayamamış adam:

ırp asıllı Amerikalı mucit, fizikçi ve
elektrofizik uzmanıdır. Aslında dün-
Syadaki bilim ve teknoloji yapısını
tam anlamıyla 'kökünden' değiştirebilecek
birçok 'kullanılan ve kullanılmayan' dene-
ye/buluşa da imza atmasına rağmen, ders
kitaplarında adı nadiren geçer. Özellikle 10 Temmuz 1856 – 7 Ocak 1943, New York, ABD
'elektriğin kablosuz taşınabilmesi' gibi bir
buluşu ve bunu kanıtlaması onun ne ka- Nikola Tesla, elektromanyetizma alanında devrimsel
dar benzersiz bir mucit olduğunu açıklar.
Edison ile arasında amansız bir bilimsel buluşlara imza atmış, teorileri ve patentleri sayesinde
mücadele geçmiştir. Elektrik üzerine yap- alternatif akım, elektrik güç sistemi, çok fazlı güç
tığı sayısız deneyler ve buluşlar vardır. 7 sistemi ve indüksiyon motorlarının gelişmesini
Ocak 1943 yılında kendisine ait patent al-
dığı 700 buluşla en çok patent sahibi kişi sağlamıştır. 1894 yılında kablosuz uzaktan kumanda
olarak dünya tarihine geçmiştir. ile gerçekleştirdiği gösteri ve “Akımlar Savaşı”ndan

Babası bir papaz olan Tesla'nın annesi galip çıkması nedeniyle en büyük elektrik
okuyup yazamamasına karşın, halk ara-
sında pratik ev gereçleri mucidi olarak bi- mühendislerinden biri olarak kabul edilmiştir.
linirdi. Nikola'ya göre annesi, yaratıcı dahi En büyük düşü olan “Kablosuz enerji aktarımı”
olmaya adaydı. Babası her zaman papaz konusunda deneyler yapmış, kilometrelerce ötedeki
olmasını istiyordu, Tesla ise mühendislik
okumayı istiyordu. Tesla ölümcül bir has- lambaları kablosuz olarak aydınlatmıştır.
talık sırasında, mühendislik okursam çok
daha iyi olurum demiş, babası da onu kı-
ramamıştır. Annesinin de desteğine sahip
olan Tesla, fizik ve matematikte bilgisini
arttırırken Graz'daki Politeknik okuluna
girdi ve Prag Üniversitesi'nde eğitimini
sürdürdü. Yabancı teknik yapıtları okuya-
bilmek için, orada, yabancı dil kursunu
sürdürdü. Anadili olan Sırpça ve ailece
bildikleri Almanca'ya ek olarak İngilizce,
Fransızca ve İtalyanca'yı da öğrendi.
Nikola ailedeki beş çocuktan biriy-
di. Bir büyük erkek kardeşi vardı ve adı
Dane(Daniel) idi. Ağabeyi, Nikola 5 ya-
şındayken vefat etmiştir. Vefat ettiği sırada
Dane, henüz 12 yaşındadır. Ağabeyi Dane ketinde çalışmaya başladı. Burada doğru formatörler ve mekanik güç sağlamak rın oluşturduğu iki ayrı sistem görüyorum.
ata binme kazası yüzünden öldü. Bazı kay- akım motorları ve dinamolar konusunda için alternatif akım motorları. Dünyanın bu iki sistem birbirleri ile dik açı oluştura-
naklar da ağabeyi ata bindiği sırada Tes- geniş ve önemli tecrübeler edindi. Oraday- her tarafında harcanıp giden su gücünün cak şekilde duruyorlar; sarı, yeşil ve altın
la'nın atı korkutmasından dolayı kazaya ken çalıştığı döner makinelerini korumak bolluğundan esinlenip, gerekli olan yerlere renklerinin hakim olmasına karşın, her tür-
neden olduğu söylenir. için regüle edici kontrol cihazları icat etti. enerji dağıtabilen hidroelektrik santralle- lü rengi içeriyorlar. Sonra bu çizgiler daha
Abisini henüz çocukken kaybettiği için İcatları riyle bu büyük gücün elde edilmesini ta- da parlaklaşmaya başlıyor ve her yere
Tesla'da birçok takıntı oluşmuş ve şizofre- sarladı. Budapeşte'de "Bir gün Niyagara parıltılar saçan belirgin noktalar serpiliyor.
niye yakın belirtiler göstermiştir. Fakat hiç Floresan lambayı, neon ışıklarını, hız-öl- Çağlayanı'nı elektrik elde etmek için kulla- Bu resim yavaş yavaş görüntü alanımdan
kuşkusuz bu belirtiler Nikola'nın dehasına çeri, otomobillerdeki ateşleme sistemini, nacağım" diyerek dinleyenleri şaşırttı. çıkıyor ve sola doğru kayarak yok olup gi-
katkıda bulunmuştur. radarın temellerini, elektron mikroskobunu diyor, yerini pek de hoş olmayan ölü bir
ve mikrodalga fırını da Nikola Tesla'nın icat Alternatif akım jeneratörleri ve motorları,
3 kız kardeşi (Milka, Angelina ve Marica) radyo, floresan, radar, MRI, lazer tekno- griliğe bırakıyor. burayı çabucak kabaran
vardı. Ailesi 1862 yılında Gospić'e göç etti. ettiğini bilenlerin sayısı sınırlıdır. lojisi, robot teknolojisi, deprem makinesi ve kendilerine canlı formlar vermeye ça-
Tesla okula Karlovac'ta gitti. Tesla Avus- Nicola Tesla'ya göre bu doğru akım uygu- (HAARP), Nicola Tesla'nın teorileri kaynak- lışıyormuş gibi duran bulutlar doldurmaya
turya Graz Politeknik'e 1875 yılında başla- lanan doğru sistem değildir. Hem jenera- lık edinilerek yaratılmış projelerdir. başlıyor. İşin ilginç yanı şu ki, ikinci aşa-
dı burada elektrik üzerine olan bilgisini art- tör (üreteç) hem de motordaki komütatörü maya geçilinceye değin bu griliği belirgin
tırdı. Ancak kişisel takıntıları ve asosyalliği ortadan kaldırmak ve alternatif akımı tüm Kendi deyimiyle zihninde çakan şimşekler bir şekle benzetemiyorum. Her seferinde,
nedeniyle üçüncü sınıfın ilk döneminden sistemde kullanmak daha akla uygun gel- çoğu zaman rehberi olmuştur. Bunlardan uyuyakalmadan az önce, gözlerimde kimi
itibaren okulu bıraktı. Kimi çevreler okulu mekteydi. Fakat hiç kimse alternatif akım- ışık patlamaları olarak bahseder; şeylerin ya da insanların görüntüleri can-
bitirdiğini söylese de üniversite Tesla'nın da çalışabilen bir motoru oluşturmamıştı “...Bu ışık patlamalarını hala zaman zaman lanıyor. onları gördüğüm anda anlıyorum
mezun olmadığını ve okula 1878'in ilk ve Nicola Tesla bu sorunu çok düşündü. yaşıyorum. Yeni bir fikrin zihnimde parıl- ki bilincimi yitirmek üzereyim. Eğer ortaya
döneminden sonra devam etmediğini bil- 1882'nin Şubat ayında, Budapeşte'nin bir dayı vermesi gibi durumlarda ortaya çı- çıkmıyorlarsa ya da bunu reddediyorlarsa
dirmiştir. Ailesiyle ilişkisini keserek bir oto parkında Szigetti adında bir sınıf arkadaşı kıyor. Ama artık eskisi kadar heyecan ve- biliyorum ki bu uykusuz bir gece geçirece-
mühendislik firmasında çalışmaya başla- tüm elektrik endüstrisinde devrim yapacak rici değil bu, eskiye nazaran daha etkisiz. ğim anlamına geliyor...”
yan Tesla bu dönem oldukça ağır bir dep- olan "dönen manyetik alan"ı bulmuştu. Gözlerimi kapattığımda, ilk önce mutlaka O günlerde genellikle doğru akım, ısıtmaya,
resyon dönemi geçirdi. Dönen elemana bağlantı gereği olmaya- çok koyu ve tek tonlu bir mavi fon görü- aydınlatmaya, güç sağlamaya ve iletmeye
Daha sonra babasının isteği üzerine caktı. Komütatör yoktu artık. yorum. Tıpkı açık ama yıldızsız bir gecede en uygun yol olarak bilinirdi. Fakat doğru
Prag'ta Charles Ferdinand Üniversitesi'ne Daha sonradan tüm alternatif akım elektrik olduğu gibi. Birkaç saniye içinde bu alan akımla direnç kayıpları o kadar büyüktü ki,
başladı. Burada bir yaz dönemi öğretimi- sistemlerini tasarladı. Alternatörler, elektrik parıltılar saçan ve bana doğru ilerleyen her mil kare için bir güç santraline gerek
ne devam etti ve babasının ölümü üzerine enerjisinin ekonomik iletimi ve dağıtımı yeşil ışıltılarla doluyor. Neden sonra sağ vardı. İlk akkor ampuller (110 Volt'ta), güç
okulu bıraktı. Sonra Paris'te bir telefon şir- için gerilim yükseltici ve alçaltıcı trans- tarafımda birbirine paralel ve yakın ışınla- santraline yakın olsalar bile parlak ve bir